Trong bài hướng dẫn này, chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu về các phương châm quan hệ, cách thức và lịch sự trong hội thoại. Việc hiểu rõ những nguyên tắc này sẽ giúp chúng ta có cuộc trò chuyện thông suốt và tôn trọng đối tác nói chuyện.
Contents
I – Phương châm quan hệ
Câu hỏi trang 21 sgk Ngữ văn 9 tập 1
Trong tiếng Việt, chúng ta có thành ngữ “ông nói gà, bà nói vịt”. Thành ngữ này ám chỉ tình huống hội thoại mà trong đó mỗi người nói về một chủ đề khác nhau. Khi gặp tình huống này, các nhân vật trong cuộc giao tiếp sẽ không hiểu ý nhau. Điều quan trọng là khi giao tiếp, chúng ta cần nói đúng đề tài mà hội thoại đang đề cập, tránh nói lạc đề.
II – Phương châm cách thức
1. Câu 1 trang 21 sgk Ngữ văn 9 tập 1
Trong tiếng Việt, chúng ta cũng có hai thành ngữ như “dây cà ra dây muống” và “lúng búng như ngậm hột thị”. Hai thành ngữ này ám chỉ cách nói dài dòng, rườm rà và cách nói ấp úng, không rành mạch. Khi sử dụng những cách nói này, người nghe sẽ khó tiếp nhận hoặc tiếp nhận không đúng nội dung được truyền đạt. Do đó, khi giao tiếp, chúng ta cần chú ý nói ngắn gọn, rành mạch.
2. Câu 2 trang 22 sgk Ngữ văn 9 tập 1
Có thể hiểu câu “Tôi đồng ý với những nhận định về truyện ngắn của ông ấy” theo hai cách:
- Tôi đồng ý với những nhận định của ông ấy về truyện ngắn.
- Tôi đồng ý với những nhận định của một (những) người nào đó về truyện ngắn của ông ấy (truyện ngắn do ông ấy sáng tác).
Để tránh hiểu lầm, trong giao tiếp, chúng ta cần phải nói rõ ý kiến của mình.
III – Phương châm lịch sự
Câu hỏi trang 22 sgk Ngữ văn 9 tập 1
Truyện “Người ăn xin” đã cho chúng ta thấy cả người ăn xin và cậu bé đều cảm nhận được tình cảm mà người kia đã dành cho mình. Trong giao tiếp, chúng ta cần tế nhị và tôn trọng người khác.
IV – Luyện tập
Chúng ta cần áp dụng những phương châm hội thoại đã học để truyền đạt ý kiến và ý định một cách lịch sự. Đôi khi, người nói phải sử dụng những cách diễn đạt như “nhân tiện đây xin hỏi”, “cực chẳng đã tôi phải nói”, “đừng nói leo”, để truyền đạt ý kiến một cách nhẹ nhàng và tế nhị.
Kết luận
Những phương châm hội thoại đã được hướng dẫn trong bài này giúp chúng ta hiểu rõ hơn cách thức và lịch sự trong giao tiếp. Việc áp dụng những nguyên tắc này sẽ giúp chúng ta có những cuộc trò chuyện suôn sẻ và tôn trọng đối tác. Hy vọng với bài hướng dẫn này, các bạn sẽ có khả năng giao tiếp tốt hơn trong môn Ngữ văn.
