Chào các em học sinh! Để giúp các em củng cố và mở rộng kiến thức, Hoc360.net xin gửi đến các em bài viết về “Biện pháp tu từ so sánh – Tăng cường kỹ năng Ngữ Văn 6”. Hãy cùng chúng mình khám phá nhé!
Contents
Biện pháp tu từ so sánh
Biện pháp tu từ so sánh là một cách diễn đạt sự tương đồng giữa hai sự vật hay sự việc khác nhau để tăng tính hình ảnh và cảm xúc cho bài văn. Ví dụ:
“Thuyền xuôi dưới dòng con sông rộng lớn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.” (Đoàn Giỏi)
“Mỏ Cốc như cái dùi sắt, chọc xuyên cả đất.” (Tô Hoài)
Cấu tạo của phép so sánh
Phép so sánh bao gồm bốn yếu tố:
- Vế A: Đối tượng được so sánh.
- Bộ phận hay đặc điểm so sánh.
- Từ so sánh.
- Vế B: Sự vật làm chuẩn so sánh.
Các kiểu so sánh
Có hai kiểu so sánh:
a) So sánh ngang bằng: Sử dụng các từ như “là, như, y như, tựa như, giống như” để tạo ra sự tương đồng. Ví dụ: “Cao như núi, dài như sông” (Tố Hữu).
b) So sánh hơn kém: Sử dụng các từ như “hơn, hơn là, kém, kém gì” để so sánh mức độ. Ví dụ: “Áo rách khéo vá hơn lành vụng may” (Tục ngữ).
Tác dụng của so sánh
- Tạo ra hình ảnh cụ thể và sinh động.
- Làm cho câu văn hàm súc và gợi trí tưởng tượng.
- Giúp người đọc hiểu biết sự vật một cách cụ thể và sinh động.
Bài tập
Tìm phép so sánh và nêu tác dụng của phép so sánh trong đoạn trích sau: “Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng.” (Đoàn Giỏi)
Trong câu ca dao “Nhớ ai bổi hổi bồi hồi, Như đứng đống lửa như ngồi đống than”, a) từ “bổi hổi bồi hồi” có gì đặc biệt? b) Giải nghĩa từ “bổi hổi bồi hồi”. c) Phân tích cái hay của câu ca dao do phép so sánh mang lại.
Đọc bài “Vượt thác” và xác định các phép so sánh trong bài. Phép so sánh nào độc đáo nhất? Vì sao?
Viết một đoạn văn miêu tả về cảnh sông nước, núi non hoặc làng xóm ở quê em và sử dụng ít nhất hai phép so sánh.
Kể càng nhiều càng tốt các thành ngữ có sử dụng phép so sánh với từ chỉ phương diện so sánh là từ láy.
Nói về thiếu niên, nhi đồng, Bác Hồ viết: “Trẻ em như búp trên cành.” a) Phép so sánh này bị lược yếu tố nào? b) Yếu tố bị lược có thể được thay bằng những từ nào trong danh sách sau: tươi non, quyến rũ, đầy hứa hẹn, đấng trân trọng, chứa chan hi vọng, đầy sức sống, yếu ớt đáng thương, nhỏ nhắn, chưa đáng chú ý.
Tìm khoảng mười phép so sánh trong ca dao và thơ mà không có từ chỉ phương diện so sánh.
Trình bày tác dụng của các phép so sánh trong đoạn thơ “Ta đi tới, trên đường ta bước tiếp, Rắn như thép, vững như đồng. Đội ngũ tơ trùng trùng điệp điệp, Cao như núi, dài như sông. Chí ta lớn như biển Đông trước mặt” của Tố Hữu.
Trong hai câu thơ “Lũ đế quốc như bầy dơi hốt hoảng.” và “Lũ đế quốc là bầy dơi hốt hoảng.”, câu nào hay hơn và vì sao?
Trong bài “Lượm” của Tố Hữu, đoạn thơ “Chú bé loắt choắt, Cái xắc xỉnh xinh, Cái chân thoăn thoắt, Cái đầu nghênh nghênh, Ca lô đội lệch, Mồm huýt sáo vang, Như con chim chích, Nhảy trên đường vàng…” có phép so sánh độc đáo ở chỗ nào? Hãy phân tích cái hay của phép so sánh đó. Các từ láy trong đoạn thơ thuộc từ loại nào và có tác dụng gì?
Phép so sánh “Mẹ già như chuối ba hương, Như xôi nếp một, như đường mía lau.” (Ca dao) có điểm gì đặc biệt?
Hãy nỗ lực nhé, các em học tốt! Nếu muốn xem lời giải cho các bài tập, các em có thể tải về tại đây.
Xem thêm: Hướng dẫn giải bài tập phần so sánh – Bài tập nâng cao Ngữ Văn 6 tại đây.
