Truyện ngắn “Bến quê” được viết bởi nhà văn quân đội Nguyễn Minh Châu và xuất bản năm 1985. Đặc biệt trong tập truyện này, tác giả đã để lại một bản di chúc nghệ thuật đầy cảm xúc, một món quà cuối cùng để trao tặng cho thế giới trước khi ông ra đi. Được viết trong thời gian ông chiến đấu với căn bệnh ung thư máu, “Bến quê” gửi gắm những thông điệp sâu sắc về cuộc sống và con người.
Khám phá tinh thần cuộc sống
Nguyễn Minh Châu luôn tìm tới những sự việc nhỏ nhặt, tầm thường để tìm hiểu về tầm quan trọng của cuộc sống tinh thần. Trong “Bến quê”, ông tạo ra một tình huống đặc biệt để đưa nhân vật vào một cuộc hành trình khám phá bên trong chính mình. Nhân vật chính là anh Nhĩ, người đã từng du hành khắp nơi trên thế giới, nhưng cuối đời lại bị căn bệnh ung thư máu kéo về giường liệt. Thế nhưng, từ đó anh đã khám phá ra vẻ đẹp tinh tế của bến quê, nơi mà Nhĩ từng quen thuộc và chấp nhận sự bình dị.
Tình yêu và đức hi sinh thầm lặng
Trong những ngày cuối đời, Nhĩ mới thấm thía được nỗi vất vả, tình yêu và đức hi sinh thầm lặng của người vợ hiền. Vợ anh, Liên, là biểu tượng của tấm lòng nhân ái, lòng vị tha và sự khiêm nhường. Những cử chỉ yêu thương và sự chăm sóc tỉ mỉ từ Liên đã làm tăng thêm sự đáng yêu của nhân vật này. Dù chỉ hiện diện trong phần đầu của truyện, Liên để lại ấn tượng mạnh với người đọc, với hình ảnh đẹp và giản dị của một người phụ nữ.
Nhìn lại giá trị cuộc sống
Trong “Bến quê,” Nhĩ mong muốn được đặt chân lên bờ bến quê xa xôi, nơi mà anh từng coi như gần gũi nhưng giờ đã trở nên xa vời. Thề điều ước đó là sự thức tỉnh về những giá trị bền vững và sâu xa của cuộc sống, những giá trị mà ta thường bỏ quên, đặc biệt là khi còn trẻ và đầy tham vọng. Nhưng Nhĩ chỉ nhận ra điều này khi đã trải qua, khi đến cuối đời với căn bệnh và bị giam cầm trên giường bệnh. Anh phải nhìn lại và nhận ra rằng con người ta thường gặp những khó khăn và trở ngại trong cuộc sống, nhưng đôi khi lại không có đủ thời gian và cơ hội để đạt được những gì mình muốn.
“Bến quê” của Nguyễn Minh Châu là một câu chuyện những tình huống nghịch lí, nhằm nhắc nhở chúng ta về sự bất thường và ngẫu nhiên của cuộc sống và số phận con người. Tác phẩm này không chỉ thể hiện sự giàu có và vẻ đẹp gần gũi của bến quê hay phẩm chất của người vợ giàu tình yêu và đức hi sinh, mà còn là một lời nhắc nhở về cuộc sống và triết lý nhân bản.
