Tây Tiến, tên một chiến dịch lịch sử và là ánh thơ đẹp đến kỳ lạ của nền văn học Việt Nam. Quang Dũng đã thổi một hồn thơ mới, trẻ trung vào những tác phẩm của mình. Tây Tiến không chỉ vẽ lên vẻ đẹp của thiên nhiên Tây Bắc mà còn khắc họa hình ảnh người lính hào hoa Hà thành.
Vẻ đẹp của thiên nhiên
Tây Bắc, nàng thơ được nhiều nhà thơ yêu mến, với vẻ đẹp đặc trưng của nó. Nơi đây hòa quyện giữa sự lãng mạn và hoang sơ của núi rừng. Nhà thơ đã miêu tả:
“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi! Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi. Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi, Mường Lát hoa về trong đêm hơi.”
Hình ảnh sông Mã, địa danh nổi tiếng của Tây Bắc, đã gợi mở nỗi nhớ về vùng đất núi hoang sơ, kỳ vĩ. Cảm xúc chủ đạo trong bài thơ là nỗi nhớ khó tả, những cuộc chia ly không hẹn trước, chỉ tồn tại trong nỗi nhớ. Những địa danh lạ lẫm như Sài Khao và Mường Lát đã hình thành một không gian hồi tưởng độc đáo, vẹn nguyên trong lòng độc giả.
Thiên nhiên Tây Bắc còn được thể hiện rõ hơn trong những câu thơ:
“Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm, Heo hút cồn mây, súng ngửi trời. Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống, Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi.”
Cách ngắt nhịp thơ và các từ láy như “khúc khuỷu”, “thăm thẳm” diễn tả độ cao và hiểm trở của địa hình Tây Bắc. Tây Bắc được miêu tả bằng sự hùng vĩ, toát lên từ đỉnh núi cao vời vợi, từ những con đường quanh co giữa núi non trùng điệp. Câu thơ khiến người đọc mường tượng được những vực sâu thăm thẳm, hun hút. Sự kết hợp tài tình của ngôn từ đã tạo nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp.
Chiến sĩ dũng cảm
Tây Tiến còn đặc biệt bởi hình tượng người lính, những chàng trai mới lớn với nét hào hoa riêng. Quang Dũng miêu tả hiện thực khó khăn để làm nổi bật vẻ đẹp của người lính Hà thành:
“Tây tiến đoàn binh không mọc tóc, Quân xanh màu lá dữ oai hùm”
Nhà thơ gọi đoàn quân của mình là “đoàn binh không mọc tóc”. Những con người ấy đã biến hiện thực khó khăn thành niềm kiêu hãnh và tự tôn cho chính mình. Hình ảnh “quân xanh màu lá” và “dữ oai hùm” tạo ra sự đối lập tuyệt đẹp. Câu thơ ngắn gọn nhưng ẩn chứa khí thế hùng dũng, thể hiện sự chủ động và quyết tâm ứng phó với mọi hoàn cảnh.
Tây Tiến cũng mang đến vẻ đẹp lãng mạn của người lính:
“Mắt trừng gửi mộng qua biên giới, Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”
Những người lính vẫn được phép mơ về những hạnh phúc cá nhân, những điều ước nhỏ nhoi. Những con người Hà thành mang trong lòng lý tưởng cao cả, và không thể không nhìn thấy vẻ đẹp hào hoa của họ.
Tây Tiến, với vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ và hình ảnh người lính hào hoa, đã trở thành một tượng đài vĩnh cửu về người lính vô danh.
