Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về từ và cấu tạo của từ tiếng Việt, một chủ đề quan trọng trong môn Ngữ Văn lớp 6. Bên cạnh đó, chúng ta cũng sẽ cùng rèn luyện với những bài tập thú vị và giải đáp chúng để nắm vững kiến thức. Hãy cùng nhau khám phá!
Contents
Từ và cấu tạo của từ tiếng Việt lớp 6
Từ và tiếng
- Tiếng là đơn vị cấu tạo nên từ.
- Mặt hình thức, tiếng là một phần phát âm và được viết cách nhau.
- Mặt ý nghĩa, phần lớn các tiếng trong tiếng Việt hiển nhiên có nghĩa. Tiếng là đơn vị nhỏ nhất cấu tạo từ và từ cấu tạo thành câu.
Từ đơn và từ phức
- Từ là đơn vị nhỏ nhất dùng để đặt câu.
- Dựa vào số lượng tiếng trong từ, từ được chia thành từ đơn và từ phức.
- Từ đơn chỉ bao gồm một tiếng. Ví dụ: cây, đứng, đẹp, vui…
- Từ phức được tạo thành từ 2 hoặc nhiều tiếng. Từ phức được chia thành từ ghép và từ láy. Ví dụ: trồng trọt, sách vở, xinh xắn, hợp tác xã, chủ nghĩa xã hội…
Từ ghép và từ láy
- Từ láy là từ phức mà giữa các tiếng có quan hệ láy âm. Ví dụ: Khanh khách, Xinh xinh, long lanh, lom khom…
- Từ ghép là những từ phức được tạo ra bằng cách ghép các tiếng có quan hệ với nhau về nghĩa. Ví dụ: bàn ghế, hoa hồng…
Dưới đây là sơ đồ tư duy về từ và cấu tạo của từ tiếng Việt:
Bài tập tự luyện từ và cấu tạo của từ tiếng Việt lớp 6
Bài 1: Đặc điểm cấu tạo của các từ
- Cho ba từ: đỏ, đo đỏ, đỏ hỏn.
- a. Nêu đặc điểm cấu tạo của từng từ trên?
- b. Phân biệt từ đơn, từ ghép và từ láy?
Gợi ý:
- Đỏ gồm một tiếng – từ đơn.
- Đo đỏ gồm hai tiếng được tạo ra nhờ phép láy âm – từ láy.
- Đỏ hỏn gồm hai tiếng được tạo ra không nhờ phép láy âm – từ ghép.
Bài 2: Sắp xếp từ thành hai nhóm
- Hãy sắp xếp các từ sau thành hai nhóm: từ đơn đa âm tiết và từ phức: xe máy, ô tô, tắc xi, xe buýt, xây dựng, bi-a, dưa hấu, bô-linh, trăng trắng, cà phê, tím ngắt.
Gợi ý:
đơn đa âm tiết
từ phức
tắc xi, ô tô, bi-a, cà phê
Trăng trắng, tím ngắt, xe máy, xe buýt, xây dựng, dưa hấu.
Bài 3: Xác định từ đơn, từ ghép, từ phức, từ láy trong câu văn
- Hãy xác định từ đơn, từ ghép, từ phức, từ láy trong câu văn sau:
“Từ đấy, nước ta chăm nghề trồng trọt, chăn nuôi và có tục ngày Tết làm bánh chưng, bánh giầy.”
Gợi ý:
Kiểu cấu tạo từ
Ví dụ
Từ đơn
Từ, đấy, nước, ta, chăm, nghề, và, có, tục, ngày, Tết, làm
Từ phức
Từ ghép
Chăn nuôi, bánh chưng, bánh giầy
Từ láy
Trồng trọt
Bài 4: Phân loại các từ
- Cho các từ sau: ba ba, linh tinh, núi, thủy tinh, biển, xanh rì, ốc bươu, liêu xiêu, xây dựng, chuột, lò sưởi, lách cách, mấp mô, nhỏ nhoi, êm dịu, thần, khỏe mạnh, hòa hợp, khanh khách, rau muống, tàu hỏa.
- Hãy sắp xếp các từ trên vào 3 nhóm: từ đơn, từ láy, từ ghép.
Gợi ý:
- Từ đơn: núi, biển, chuột, thần.
- Từ ghép: hoa hồng, rau muống, thủy tinh, ốc bươu, xây dựng, lò sưởi, êm dịu, khỏe mạnh, tàu hỏa, ba ba (ba ba là từ đơn đa âm, không phải từ láy),…
- Từ láy: linh tinh, nhỏ nhoi, liêu xiêu, lách cách, khanh khách, mấp mô…
Bài 5: Tìm từ ghép trong đoạn văn
- Tìm các từ ghép trong đoạn văn sau:
“Tỉnh dậy, Lang Liêu mừng thầm. Càng ngẫm nghĩ, chàng càng thấy lời thần nói đúng. Chàng bèn chọn thứ gạo nếp thơm lừng, trắng tinh, hạt nào hạt nấy tròn mẩy, đem vo thật sạch, lấy đậu xanh, thịt lợn làm nhân, dùng lá dong trong vườn gói thành hình vuông, nấu một ngày một đêm thật nhừ.”
Gợi ý:
Các từ ghép (in đậm): “Tỉnh dậy, Lang Liêu mừng thầm. Càng ngẫm nghĩ, chàng càng thấy lời thần nói đúng. Chàng bèn chọn thứ gạo nếp thơm lừng, trắng tinh, hạt nào hạt nấy tròn mẩy, đem vo thật sạch, lấy đậu xanh, thịt lợn làm nhân, dùng lá dong trong vườn gói thành hình vuông, nấu một ngày một đêm thật nhừ”.
Các em học sinh vừa được luyện tập Trắc nghiệm Từ và cấu tạo của từ tiếng Việt. Để chuẩn bị cho các bài thi, các em học sinh hãy tham khảo thêm các bài giải SGK các môn học khác như Toán, Vật lý, Sinh học, Lịch sử, Địa lý và các đề thi học kì lớp 6 để đạt kết quả cao. Chúc các em học tốt và thành công!
