Đọc tài liệu “Hướng dẫn lập dàn ý phân tích diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân” giúp hiểu cách làm phân tích đề, sơ đồ tư duy và một số bài văn mẫu phân tích tâm trạng của nhân vật Mị trong tác phẩm “Vợ chồng A Phủ” (Tô Hoài).
Contents
Hướng dẫn lập dàn ý phân tích diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân
1. Phân tích đề
- Kiểu bài: Dạng bài phân tích nhân vật trong tác phẩm có định hướng.
- Vấn đề nghị luận: Diễn biến tâm trạng nhân vật Mị trong đêm mùa xuân ở Hồng Ngài (Các em cần phải nhớ những chi tiết, sự kiện liên quan đến nhân vật trong đoạn văn kể về đêm tình mùa xuân ở Hồng Ngài).
- Phạm vi dẫn chứng, tư liệu: Các căn cứ, hình ảnh, chi tiết, câu nói thuộc phạm vi văn bản “Vợ chồng A Phủ”, chủ yếu là đoạn kể về đêm tình mùa xuân ở Hồng Ngài.
2. Xác lập luận điểm, luận cứ
- Luận điểm 1: Vài nét về cuộc đời nhân vật Mị (trước đêm tình mùa xuân)
- Trước khi làm dâu gạt nợ
- Khi bị bắt về làm dâu gạt nợ
- Sau khi làm dâu vài năm
- Luận điểm 2: Diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân
- Sự tác động của ngoại cảnh
- Sự đối lập giữa hoàn cảnh đêm xuân và cuộc sống của Mị
- Cuộc trỗi dậy của Mị
3. Chi tiết dàn ý phân tích diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân
a) Mở bài: Giới thiệu về tác giả, tác phẩm và nhân vật
- Tô Hoài là một trong những nhà văn lớn của nền văn học Việt Nam hiện đại, hiểu biết sâu sắc về phong tục tập quán của nhiều vùng văn hoá trên đất nước.
- “Vợ chồng A Phủ” là một trong những truyện ngắn tiêu biểu cho phong cách sáng tác của Tô Hoài, với chân thực miền núi Tây Bắc trước cách mạng.
- Mị đại diện cho sức sống và vẻ đẹp con người Tây Bắc, đoạn miêu tả tâm lý của Mị trong đêm tình mùa xuân là đoạn cho thấy rõ nét nhất tâm hồn Mị.
b) Thân bài
- Vài nét về cuộc đời nhân vật Mị (trước đêm tình mùa xuân)
- Trước khi làm dâu gạt nợ: Mị xinh đẹp, có tài thổi sáo, thổi kèn, tạo niềm say mê cho người khác.
- Khi bị bắt về làm dâu gạt nợ: Mị bị ép làm nô lệ, khao khát những âm thanh hò hẹn của tình yêu.
- Sau khi làm dâu vài năm: Mị sống trong căn phòng tối đen, cảm thấy già nua, nhưng tâm hồn vẫn luôn tồn tại sự sống mãnh liệt.
- Diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân
- Sự tác động của ngoại cảnh: Khung cảnh thiên nhiên nồng nàn, tiếng sáo, tiếng trẻ chơi vui nhộn.
- Sự đối lập giữa hoàn cảnh đêm xuân và cuộc sống của Mị: Mị say rượu, nhớ về quá khứ, nhưng cũng nhớ đến cuộc sống khổ đau hiện tại.
- Cuộc trỗi dậy của Mị: Mị thắp sáng căn phòng, nổi loạn muốn đi chơi, sống giữa hai cõi mơ và thực.
c) Kết bài
- Diễn biến tâm lí Mị trong đêm tình mùa xuân thể hiện sức sống và tính cách đặc biệt của nhân vật.
- Tô Hoài thể hiện khả năng phân tích tâm lí, hiểu biết về văn hóa Tây Bắc và sử dụng ngôn ngữ tự nhiên.
- “Vợ chồng A Phủ” mang giá trị nhân đạo sâu sắc.
4. Sơ đồ tư duy phân tích tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân
Sau khi xây dựng được hệ thống luận điểm và dàn ý chi tiết, các em có thể đọc tham khảo thêm một số bài văn mẫu phân tích tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân để mở rộng vốn từ ngữ và cách trình bày cho bài văn sắp viết.
Bài văn mẫu phân tích tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân
Tô Hoài được biết đến không chỉ là cây bút của những câu chuyện loài vật, mà còn là nhà văn của những người nông dân nghèo khổ. Sau cách mạng, ông tập trung nhiều hơn vào số phận của những người nông dân Tây Bắc. Với tài năng và sự cần mẫn, ông đã tạo nên những tác phẩm để đời, và một trong số đó là truyện “Vợ chồng A Phủ”. Tác phẩm này mang đến nhân vật Mị với sức sống tiềm tàng, mãnh liệt, luôn khao khát hạnh phúc, được thể hiện rõ nhất trong đêm tình mùa xuân.
Mị là một cô gái xinh đẹp, tràn đầy sức sống và yêu cuộc sống lao động. Gia đình cô nợ một số tiền lớn của nhà thống lí Pá Tra, nhưng Mị vẫn kiên trì xin cha cho làm nương, làm rẫy để trả nợ dần. Tuy nhiên, số phận đã không đồng ý với ý định của cô. Mị bị bắt đi và trở thành con dâu gạt nợ, trải qua những ngày kinh hoàng bị bóp nghẹt cả về thể xác và tinh thần. Mị không còn là người con gái tràn đầy năng lượng, yêu lao động, yêu cuộc sống; thay vào đó, cô trở thành một phụ nữ héo úa, uổng phí. Cuộc sống của Mị trở nên như một căn phòng tối đen, không khác cái buồng cô sống chỉ có một cái cửa nhỏ, nhìn ra ngoài chỉ thấy mờ mờ, trăng trắng mà không biết là sương hay là nắng. Có lẽ Mị nghĩ rằng cuộc đời sẽ mãi lầm lũi như vậy cho đến khi chết, nhưng không, mọi thứ đã thay đổi trong đêm tình mùa xuân.
Điểm khởi đầu, Mị là cô gái tràn đầy sức sống, nhưng cuộc sống độc ác của gia đình thống lí đã làm mòn, làm phai gần như tất cả khát vọng sống của cô. Nhưng tác giả đã chuẩn bị kĩ lưỡng, chu đáo cho cuộc trỗi dậy mạnh mẽ của Mị trong đêm tình mùa xuân.
Tác giả đặt quá trình trỗi dậy của Mị trong không khí mùa xuân, thời điểm khi thiên nhiên tràn đầy sức sống và vui tươi. Những chi tiết phản ánh không khí mùa xuân Tây Bắc, mặc dù có phần mới lạ và độc đáo, nhưng tạo nên nét đặc biệt cho tác phẩm. Mùa xuân cũng liên kết với tuổi trẻ, tình yêu và hạnh phúc, và có tác động không nhỏ đến tâm lí của Mị. Thứ hai là sự tác động của rượu. Mị uống rượu vào ngày tết như nhiều người khác, nhưng cách Mị uống lại rất khác. Cô uống rượu với cảm xúc mạnh mẽ, để quên đi những đau đớn và tủi hờn. Cuối cùng, tiếng sáo xuất hiện. Tiếng sáo không chỉ mang đến không khí vui tươi, mà còn gợi nhớ về quá khứ đẹp đẽ. Đây cũng là yếu tố quan trọng khác thúc đẩy khát vọng hạnh phúc của Mị trong đêm tình mùa xuân.
Tiếng sáo dẫn dắt Mị, khiến cô cảm thấy xúc động và hồi hộp. Tiếng sáo không chỉ là cuộc gọi đến bạn tình, mà còn là tiếng nói của sự sống trong tâm hồn Mị. Mị đã trở lại ngôn ngữ, dù chỉ là nhẩm bài hát: “Mày có con trai con gái rồi/…/Ta đi tìm người yêu”. Nội dung bài hát viết về tình yêu thúc đẩy Mị mạnh mẽ hơn, thúc đẩy cô thoát khỏi địa ngục trần gian.
Sự tác động của mùa xuân và rượu đã khiến Mị chối bỏ thực tại, trở lại với quá khứ. Mị đã mất đi và chỉ còn thể xác thuộc về hiện tại khổ đau, nhưng tâm hồn và tư duy quay trở về quá khứ đẹp đẽ. Những kỷ niệm tươi đẹp sống lại trong tâm hồn Mị, làm trỗi dậy khát vọng hạnh phúc và mong muốn trở về quá khứ tuyệt vời. Tuy nhiên, Mị không bước ra khỏi căn phòng, lại quay trở lại cuộc sống khổ đau. Hành động này trở thành một thói quen của cô. Mặc dù vậy, một tiếng sáo, một chút men rượu chưa đủ để cô hoàn toàn cắt đứt với thực tại. Thậm chí trong tiềm thức, Mị vẫn bị cuộc sống đó giam hãm. Mị nhìn qua cửa sổ và nhớ về những ngày sống khổ đau trong nhà thống lí Pá Tra, điều đó thúc đẩy cô đoạn tuyệt. Nếu có một chiếc lá ngón trong tay, Mị sẽ chọn ăn mà chết ngay lúc đó. Cuộc sống và cái chết trong Mị đã có phân định rõ ràng. Mị dám hy sinh để trốn thoát khỏi cuộc sống khổ đau và bất hạnh.
Khi khát vọng sống bùng lên mạnh mẽ, Mị dám chấp nhận cái chết để từ bỏ cuộc sống đau khổ, nhưng tiếng sáo lại xuất hiện đầy ý nghĩa, tiếng sáo đẩy Mị vượt thoát tinh thần. Mị lấy mỡ đèn để thắp sáng căn phòng, cải tạo tóc và mặc váy để chuẩn bị đi chơi. Những hành động này cho thấy sự nổi loạn mạnh mẽ, dữ dội trong tâm lí Mị, kết nối với sự trỗi dậy của khát vọng hạnh phúc. Mặc dù A Sử đã ngăn cản cuộc trốn thoát của Mị, nhưng sự tù đày không thể kiềm chế hoàn toàn khát vọng và ý chí sống mãnh liệt của cô. Dù chân tay không tự do, Mị vẫn nghe thấy tiếng sáo, tiếng sáo đưa Mị vào những cuộc chơi, trong đêm tối đó Mị sống giữa hai thế giới: thực tại đau khổ và quá khứ đẹp đẽ.
Với diễn biến tâm lí phức tạp và hợp lý, Mị đã thực hiện cuộc nổi loạn đầu tiên, thể hiện sự phản kháng mạnh mẽ. Mặc dù chưa đạt được hạnh phúc, tuy khát vọng chưa trở thành hiện thực, nhưng cuộc trốn thoát trong đêm tình mùa xuân vẫn mang ý nghĩa quan trọng. Nó cho thấy sau đằng sau người phụ nữ bị nô lệ hóa, còn sống mãnh liệt khát khao. Cuộc sống bị chặn đứng mang giá trị tố cáo, phê phán sâu sắc.
-/-
Hãy tham khảo các bài văn mẫu phân tích tác phẩm “Vợ chồng A Phủ” hoặc bộ tài liệu tuyển tập “Văn mẫu lớp 12” tại doctailieu.com để rèn luyện và nâng cao kỹ năng làm văn.
Chúc các em học tốt!
