Kì thi tuyển sinh lớp 10 Trung Học Phổ Thông
Khóa ngày 21 tháng 06 năm 2012 tại Hà Nội
Môn thi: VĂN
Thời gian: 120 phút (không tính thời gian giao đề)
Đề chính thức
Contents
Những câu thơ độc đáo của nhà thơ Phạm Tiến Duật
Nhà thơ Phạm Tiến Duật đã viết những câu thơ độc đáo:
“Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi”
Trích từ tác phẩm Ngữ văn 9, tập một, NXB Giáo dục 2011.
Câu hỏi 1: Tác phẩm và năm sáng tác
Những câu thơ trích đều thuộc tác phẩm “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật. Tác phẩm này được sáng tác vào năm 1969 trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ.
Câu hỏi 2: Từ phủ định và giọng điệu của bài thơ
Trong câu thơ độc đáo trên, từ phủ định được sử dụng liên tiếp là “không có” và “không phải”. Điều này nhằm khẳng định tính chất đặc biệt của hình tượng những chiếc xe trong bài thơ. Mặc dù ban đầu những chiếc xe này cũng có kính như bình thường, nhưng do tình hình chiến tranh nên chúng đã trở nên bất thường: không có kính. Điều này thể hiện sự khốc liệt của chiến tranh và lòng dũng cảm của người chiến sĩ lái xe. Từ đó, tạo nên một giọng điệu gần gũi và mạnh mẽ của những người chiến sĩ trong tiểu đội xe không kính.
Câu hỏi 3: Đoạn văn nghị luận về cảm giác của người lái xe
Người lái xe trên chiếc xe không kính có rất nhiều cảm giác. Vì xe không có kính chắn gió, gió thổi thẳng vào buồng lái làm mắt trở nên khó chịu. Nhưng bên cạnh đó, lái xe trên chiếc xe không kính lại mang đến những cảm giác thú vị. Họ cảm nhận sự gần gũi giữa mình và con đường, con đường chạy thẳng vào tim và nối liền trái tim của họ với miền Nam ruột thịt. Đồng thời, họ cảm nhận sự gần gũi với thiên nhiên xung quanh. Ánh sao và cánh chim trên bầu trời như trở nên gần gũi hơn. Tất cả những điều này tạo nên một tâm hồn lãng mạn và phóng khoáng của người lái xe không kính.
Câu hỏi 4: Hai câu thơ sử dụng từ phủ định
Trong tác phẩm “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”, hai câu thơ liên tiếp sử dụng từ phủ định như sau:
“Không có kính, rồi xe không có đèn
Không có mui xe, thùng xe có xước”
Giới thiệu truyện ngắn “Lặng lẽ Sapa”
“Lặng lẽ Sa Pa” là một truyện ngắn thành công của nhà văn Nguyễn Thành Long. Truyện kể về những người lao động bình thường tại Sa Pa, nơi mà sự yên tĩnh được ứng dụng để thể hiện tinh thần lao động thầm lặng của họ. Tác phẩm được sáng tác trong dịp đi thực tế ở Lào Cai vào tháng 6 và 7 năm 1970, và được xuất bản trong tập “Giữa trong xanh” năm 1972.
Truyện “Lặng lẽ Sa Pa” giá trị nội dung làm nổi bật hình ảnh những người lao động bình thường, đặc biệt là anh thanh niên làm công tác khí tượng một mình trên đỉnh núi cao. Truyện khắc họa một thanh niên giàu nghị lực đã vượt qua hoàn cảnh khó khăn bằng những suy nghĩ đẹp và sâu sắc. Tác phẩm cũng nhấn mạnh vẻ đẹp của con người lao động và ý nghĩa của những công việc thầm lặng.
Trong nhan đề “Lặng lẽ Sa Pa”, tác giả đã đảo ngữ để làm nổi bật tính chất lặng lẽ của Sa Pa và tinh thần lao động thầm lặng của những người dân ở đây.
Ví dụ về việc sử dụng đảo ngữ trong các tác phẩm khác là:
“Một mùa xuân nho nhỏ, lặng lẽ dâng cho đời” (Mùa xuân nho nhỏ – Thanh Hải)
“Lom khom dưới núi tiều vài chú, lác đác bên sông chợ mấy nhà” (Qua đèo Ngang – Bà Huyện Thanh Quan)
“Ung dung buồng lái ta ngồi, nhìn đất nhìn trời nhìn thẳng” (Bài thơ về tiểu đội xe không kính – Phạm Tiến Duật)
Điều này cho thấy đảo ngữ là một biện pháp tu từ phổ biến trong thơ văn.
Lý Tú Anh
(Trường THPT Vĩnh Viễn – TP.HCM)
