Trong bài thơ “Viếng lăng Bác” của nhà thơ Viễn Phương, cả hai dòng thơ đều đề cập đến “Mặt Trời”. Tuy nhiên, mỗi lần xuất hiện, “Mặt Trời” mang một ý nghĩa khác nhau. Ở dòng thứ nhất, với các từ “ngày ngày”, “đi qua trên lăng”, ta có thể hiểu “Mặt Trời” ở đây được dùng với nghĩa hữu hình – chỉ một thiên thể. Còn ở dòng thứ hai, “Mặt Trời” không còn là từ với nghĩa gốc mà đã trở thành một từ mang nghĩa tạm thời của ngữ cảnh. Không có một Mặt Trời thiên thể nào thực sự ở trong lăng cả! Đó chỉ là cách nói ản dụ về Bác Hồ cũng đã chiếu sáng cho dân tộc Việt Nam và mãi mãi bất tục. Cách nói ấy cho thấy Mặt Trời vĩnh hạnh, và Bác Hồ cũng vĩnh hạnh như vậy.

Hai dòng thơ của Viễn Phương được tạo nên với những hình ảnh thực và hình ảnh ản dụ sóng đôi. Câu trên là hình ảnh thực, câu dưới là hình ảnh ản dụ. Vi Bác như mặt trời là để diễn đạt sự trưởng tồn vĩnh cựu của Bác, tương tự sự tồn tại vĩnh viễn của mặt trời tự nhiên. Vi Bác như mặt trời là để diễn đạt sự vĩ đại của Bác, người đã đem lại cuộc sống tự do cho dân tộc Việt Nam thoát khỏi đêm dài nô lệ.

Nhận thấy Bác là một Mặt Trời trong lăng rất đỏ, điều này cho thấy sự tôn kính của tác giả và của nhân dân đối với Bác.

Với cách nói ản dụ mới mẻ và đáng chú ý của Viễn Phương, bản thân các dòng thơ đã thể hiện được cảm nhận tôn kính sâu sắc đối với Bác.

About The Author