Viết một mở bài nghị luận xuất phát từ lí luận văn học, để thu hút sự chú ý của độc giả.
Mở Bài – Nền Tảng Quan Trọng Của Một Bài Văn
Một bài văn tốt phải có sự thống nhất, logic chặt chẽ giữa ba phần: mở bài, thân bài và kết bài. Trong đó, phần mở bài được đánh giá là quan trọng nhất. Đây là phần đầu tiên mà độc giả đọc và cảm nhận. Vì vậy, cách mở bài chính là yếu tố quyết định để thu hút sự quan tâm của độc giả.
Cách Mở Bài Từ Lí Luận Văn Học
Có nhiều cách viết một mở bài nghị luận xuất phát từ lí luận văn học. Thông thường, chúng ta thường đi theo hướng truyền thống là mở bài xuất phát từ tác giả hoặc tác phẩm để đưa vào đề bài. Tuy nhiên, cách này dễ khiến cho độc giả cảm thấy nhàm chán và khô khan. Thay vào đó, chúng ta có thể sử dụng nhiều hướng đi khác nhau, trong đó, mở bài từ lí luận văn học là một trong những hướng khá thú vị. Lí luận văn học là “gốc rễ” của văn chương, do đó nó mang trong mình những tri thức và kiến thức sâu sắc.
Trang Bị Kiến Thức Văn Học
Để có thể viết một mở bài tử tế từ lí luận văn học, học sinh cần trang bị cho mình những kiến thức về lí luận văn học thiết thực. Điều này là cơ sở để tiếp cận các vấn đề văn học cụ thể hơn. Trong bài viết này, tôi xin giới thiệu một số ví dụ về mở bài xuất phát từ những vấn đề văn học trong lí luận văn học nói chung.
Mở Bài Về Thơ Ca
Đề 1: Phân Tích Đoạn Thơ Trong Bài “Tây Tiến” Của Quang Dũng
Mở bài 1: “Hãy cùng nhìn lại những trang sách đã đi qua suốt cuộc đời. Như những đám mây ngũ sắc ngủ trên đầu, chúng vẫn luôn sống mãi trong tâm trí ta”. Có những tác phẩm văn chương ra đời và sau đó bị lãng quên ngay lập tức, nhưng cũng có những tác phẩm như những dòng sông chảy ngầm, in dấu ấn sâu đậm trong trái tim. Những tác phẩm ấy trở thành “những bài ca đi cùng năm tháng” và để lại ấn tượng không thể nào quên trong lòng người đọc. Một trong số đó phải kể tới “Tây Tiến” của Quang Dũng. Bài thơ này chứa đựng những vần thơ tuyệt vời và ý nghĩa: (Trích dẫn đoạn thơ)
Mở bài 2: “Thơ ca là âm nhạc của tâm hồn, nhất là đối với những tâm hồn cao cả, đa cảm”. (Voltaire) Thơ ca chỉ phát huy sức mạnh khi trong tim người nghệ sĩ rung động lên những điệu nhịp thổn thức, và truyền tải những âm điệu của tâm hồn. Vì vậy, mỗi vần thơ ngắn gọn cũng có sức lan tỏa lớn đến người đọc. Và có những bài thơ đã sống mãi trong tiềm thức con người từ hàng chục năm qua, vì chúng vẫn đáng giá đọc. “Tây Tiến” của Quang Dũng là một trong số đó. Bài thơ này chứa đựng những vần thơ đầy cảm xúc: (Trích dẫn đoạn thơ)
Đề 2: Phân Tích Bài Thơ “Sóng” Của Xuân Quỳnh
Mở bài: “Thơ ca làm cho tất cả những gì tốt đẹp nhất trên đời trở thành bất tử.” (Shelly) Có những giá trị vĩnh cửu của cuộc sống được lưu giữ qua những vần thơ, có những nhịp điệu của tâm hồn được in dấu qua mỗi câu văn. Thơ ra đời để làm bạn, đồng cảm và chia sẻ niềm vui, nỗi buồn trong cuộc sống. Chính vì vậy, khi đứng trước biển Diêm Điền (Thái Bình), trước hàng ngàn con sóng đại dương lớn, tác giả đã rơi vào những cảm xúc sâu thẳm và ghi lại trong bài thơ “Sóng” đầy xúc cảm.
Mở Bài Văn Xuôi
Đề 1: Phân Tích Nhân Vật Tràng Trong Truyện Ngắn “Vợ Nhặt” Của Kim Lân
Mở bài: “Văn chương có loại đáng thờ và loại không đáng thờ. Loại không đáng thờ chỉ tập trung vào chính văn chương, trong khi loại đáng thờ tập trung vào con người.” (Nguyễn Văn Siêu) Văn chương luôn phải phục vụ con người, hướng con người đến những giá trị cao cả trong cuộc sống. “Vợ Nhặt” của Kim Lân là một trong những tác phẩm xuất sắc của văn học Việt Nam. Truyện ngắn đã hướng dẫn con người, đặc biệt là những người nghèo khó, tìm ánh sáng cho ngày mai, giúp họ tin tưởng hơn giữa sóng gió cuộc đời. Trong truyện, Kim Lân đã thành công xây dựng nhân vật Tràng – một hình tượng tiêu biểu của nông thôn Việt Nam trong thời kỳ đói nghèo.
Đề 2: Phân Tích Nhân Vật Tnu Trong Truyện “Rừng Xà Nu” Của Nguyễn Trung Thành
Mở bài: “Áo đẹp của triệu nhà thơ không thể bao trùm hết vàng, nhưng đời chắc chắn sẽ đánh rơi những hạt vàng ấy. Hãy chọn lấy những chữ ngọt ngào trong cuộc sống và tạo nên trang sách của chúng ta.” (Chế Lan Viên) Thơ ca, nhưng chung quy lại, là sự kết hợp của cuộc sống. Mỗi tác phẩm văn chương như một chiếc gương phản chiếu thời đại. Trong văn học Việt Nam, có những tác phẩm ra đời giữa những thời kỳ đau khổ và gian khó của dân tộc, trở thành “những bài ca không bao giờ quên”. Trong số đó, phải kể đến “Rừng Xà Nu” của Nguyễn Trung Thành. Truyện ngắn này phản ánh cuộc sống của nhân vật Tnu trong giai đoạn khó khăn nhất trong cuộc nổi dậy chống Mỹ ở miền đất Tây Nguyên.
Nhận Định Văn Học Hay Dùng Làm Mở Bài
- “Nhạc là cỗ xe chở hồn thi phẩm”.
- “Văn chương không đơn giản là cách giúp người đọc thoát khỏi cuộc sống khó khăn hay quên đi những đau khổ; ngược lại, nó là một khí giới đầy uy lực để vừa tố cáo và thay đổi một thế giới giả dối, tàn ác, vừa làm cho lòng người đọc trong sạch và phong phú hơn”. (Thạch Lam)
- “Một nhà nghệ sĩ chân chính phải là nhà nhân đạo trong tận đáy tâm hồn”. (Sê khốp)
- “Nhà văn phải là người thư ký trung thành của thời đại”. (Balzac)
- “Văn học là việc tìm kiếm cái đẹp trong ánh sáng”. (Charles Du Bos)
- “Văn học giúp con người hiểu mình, tăng cường niềm tin vào bản thân và khơi nguồn khát vọng hướng đến sự chân lý”. (M. Gorki)
- “Văn chương không cần phải là ánh trăng lừa dối, nên không nên làm như vậy, vì nó chỉ có thể là tiếng kêu lắm đợt từ những cuộc đau khổ”. (Nam Cao)
- “Nhà văn phải có khả năng gợi mở những suy nghĩ ẩn sâu trong con người, ý thức chống lại sự ác, khao khát khôi phục và bảo vệ những giá trị tốt đẹp”. (A. Ma Tôp)
- “Văn học giúp con người nhìn thấy bản thân mình, nâng cao lòng tin và khao khát đạt được sự công bằng”. (M. Kalinin)
- “Thơ ca làm cho tất cả những gì tốt đẹp nhất trên đời trở nên bất diệt”. (Shelley)
- “Một nhà thơ chân chính là người mở đường tới cái đẹp, biết đi về tương lai”. (Paul Eluard)
- “Nhà thơ, thậm chí cả những nhà thơ vĩ đại nhất, cũng phải là những người tư tưởng”. (Bielinski)
- “Thơ là sự biểu hiện của con người và thời đại một cách tốt đẹp”. (Sóng Hồng)
- “Thơ sinh ra từ tình yêu và lòng căm thù, từ nụ cười trong trẻo và những giọt nước mắt cay đắng”. (Rasul Gamzatov)
- “Thơ là âm nhạc của tâm hồn, đặc biệt là đối với những tâm hồn cao cả và đầy cảm xúc”. (Voltaire)
- “Thơ là viên kim cương lấp lánh dưới ánh mặt trời”. (Sóng Hồng)
- “Thơ ca là niềm vui tột đỉnh mà con người đã tạo ra cho mình”. (C. Mack)
- “Văn chương là cuộc sống, sau đó mới là nghệ thuật”. (Bielinski)
- “Thơ là nhụy của cuộc sống, với những nhà thơ phải cố gắng bắt lấy nhụy ấy và làm cho cuộc sống của họ cũng có nhụy”. (Phạm Văn Đồng)
- “Mỗi tác phẩm nghệ thuật phải là một phát minh về hình thức và khám phá về nội dung”. (Leonid Leonov)
…………………………………………………………………………………………………..
*Note: The article is adapted and rewritten for Vietnamese language.
