Con sông Đà lái dữ tợn nhưng cũng mang trong mình vẻ đẹp tinh tế của một người phụ nữ kiều diễm. Mùa xuân, sông Đà như dòng ngọc màu xanh biếc, còn mùa thu, nó lại đỏ rực như máu chảy vì rượu. Sòng sông này xa hoa với những thác nước, ghềnh đá, tảng đá và thạch trận tạo nên cửa sinh và cửa tử. Trên bức tranh thiên nhiên hùng vĩ ấy, ta thấy hình ảnh ông lái đò sông Đà. Ông mang vẻ đẹp khỏe khoắn của người dân lao động ở vùng sông nước, thân hình cao to và da nâu từ nắng. Ông đã gắn bó với sông Đà từ lâu, hiểu rõ tính khí của nó. Ông biết từng con thác lớn, thác nhỏ, từng vách đá, luồng nước, từng cửa sinh, cửa tử. Với kinh nghiệm nghề nghiệp và gan dạ, ông đã dẫn con thuyền qua những thác nước nguy hiểm để đóng góp cho cuộc sống. Sau khi vượt qua sông Đà, ông trở về cuộc sống bình lặng của mình, neo thuyền ở một chỗ yên tĩnh, nấu ống cơm lam và bàn tán về cá anh vũ và cá dầm xanh.
Contents
Tìm hiểu về tác phẩm
Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác
“Người lái đò sông Đà” là một trong những tác phẩm xuất sắc của Nguyễn Tuân, được in trong tập Sông Đà (1960). Ông đã viết nên tác phẩm này sau chuyến đi hào hứng và gian khổ khám phá vùng Tây Bắc xa xôi.
Bố cục
Tác phẩm được chia thành ba phần:
- Phần 1: Vẻ dữ dội và hung bạo của sông Đà.
- Phần 2: Cuộc sống của người dân trên sông Đà và hình ảnh người lái đò.
- Phần 3: Vẻ hiền hòa và trữ tình của sông Đà.
Tìm hiểu chi tiết
Hình tượng sông Đà
Tác phẩm khẳng định vẻ đẹp và sự độc đáo của sông Đà. Sông Đà được coi là một sinh thể sống động, mang tính cách, tâm hồn, vừa hùng vĩ và hung bạo mà cũng vừa thơ mộng và trữ tình.
Sông Đà dữ dội với những vách đá kì vĩ, những ghềnh Hát Loóng đầy hung dữ. Nước sông vừa tráng lệ vừa dữ dội như nước đổ dầu sôi. Những thác đá oán trách cháy bùng bùng, đá thác từ ngàn năm vẫn còn mai phục trong lòng sông. Sông Đà bố trí thạch trận trùng trùng để tóm lấy mọi con thuyền qua sông.
Ngoài ra, sông Đà cũng mang vẻ đẹp thơ mộng và tính cách trữ tình. Dòng sông có hình dáng mềm mại như dây thừng, mái tóc dài. Màu nước sông thay đổi theo mùa, từ xanh ngọc bích đến chín đỏ. Sông Đà gợi cảm và đa chiều, được so sánh với cố nhân và Đường thi. Bờ sông êm ả, nguyên sơ, tràn đầy sức sống với cỏ cây, động vật và đàn cá.
Hình tượng người lái đò sông Đà
Người lái đò sinh ra đã gắn bó với sông Đà. Dù đã ở tuổi 70, ông vẫn có thân hình vạm vỡ như sừng mun, giọng nói khỏe và cặp mắt tinh tường. Ông hiểu biết sâu rộng về sông Đà và đã có nhiều năm kinh nghiệm lái đò. Ông cũng là một nghệ sĩ tài hoa trong nghề chèo đò và vượt thác.
Giá trị nội dung
“Người lái đò sông Đà” là một áng văn đẹp được tạo nên từ tình yêu đất nước và thiên nhiên Tây Bắc, cũng như lòng thiện chí của người lao động. Tác phẩm tôn vinh vẻ đẹp kì vĩ và trữ tình của sông Đà cũng như lòng gan dạ và khả năng vượt thác của người lái đò.
Giá trị nghệ thuật
Tác phẩm thể hiện rõ phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân. Ngôn ngữ, hình ảnh và câu văn trong tác phẩm mang tính sáng tạo và phong phú. Sự sử dụng tài hoa từ vựng và cấu trúc câu giúp tạo nên những hình ảnh sống động và tốt đẹp.
