THÔNG TIN THAM KHẢO
Contents
TÁC PHẨM “CHUYỆN CHỨC PHÁN SỰ ĐỀN TẢN VIÊN”
I. Nhận định về tác phẩm “Truyền kì mạn lục”
“Truyền kì mạn lục” là một tác phẩm vượt trội được viết bởi Nguyễn Dữ, một tác giả với tài năng kì lạ. Tác phẩm này mang đến sức sống khác thường cho từng nhân vật, mỗi nhân vật có số phận và tư cách riêng, đảm nhận trách nhiệm với công việc của mình. Qua các số phận đó, Nguyễn Dữ đã mô tả cuộc sống ở một trình độ nghệ thuật bậc thầy, mà ít tác giả văn học trung đại ở Việt Nam đạt được. Từ những số phận cụ thể của các nhân vật, Nguyễn Dữ truyền tải thông điệp rằng: Ở thời đại ông, không có người phụ nữ nào hạnh phúc, dù sống theo cách nào. Dù là ngoan ngoãn, thủy chung, trọn phận người vợ, người mẹ hoặc phá phách, cái chết vẫn là kết cục chung cho mọi phụ nữ…
II. Nhận định về tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”
1. Về kết thúc có hậu của Tử Văn
Tử Văn trở thành quan phán sự không chỉ là việc đền ơn trả nghĩa của Thổ thần, mà còn là sự khát vọng của nhân dân, mong muốn có người hiền đức, công minh, chính trực để làm người cầm cân, điều chỉnh cuộc đời và bảo đảm sự bình yên cho dân lành, tránh xa sự ức nhiễu của quyền quân và thần quyền. Điều này cũng được coi là một kết thúc có hậu, đúng với triết lý dân gian. Hành động của Thánh Tản chấp nhận đề nghị của Thổ thần cũng là lời ca ngợi cho vị Thánh nhân đã bảo trợ cho đất nước này. Lời khuyên của Thổ thần cũng có ý nghĩa sâu sắc: Mọi người sinh ra trên đời, chết đi không ai tránh khỏi, nhưng nếu sống có ý nghĩa, sống trung thực và chân chính, thì danh tiếng sẽ được lưu truyền mãi mãi. Đây cũng là quan niệm sống, quan niệm làm người mang tính nhân văn cao của dân tộc.
2. Về lời bàn của tác giả
Lời bàn này dành cho những trí thức thời đó. Lời bàn không chỉ trách móc mà còn mang tính giáo dục, được rút ra từ câu chuyện mà tác giả đã kể. Tác giả sử dụng câu chuyện để đề cập đến một vấn đề đang nổi cộm, tức là sự yếu đuối, nhu nhược, và tiếng thì thầm của những người có tri thức. Họ nhận thức và hiểu được sự bất công của thời đại nhưng không có dũng cảm như Tử Văn. Tác giả khen ngợi Tử Văn và đồng thời khuyến khích, động viên lòng dũng cảm của những người trí thức đương thời: “Ngô Tử Văn đã cháy đền tà, đối đầu với quyền quân và thần quyền. Anh ta là một người dũng cảm, làm việc hơn cả thần và người. Vì vậy, anh ta được vinh danh và được bổ nhiệm chức vụ ở triều đình Minh Ti, thật xứng đáng. Do đó, những trí thức không nên sợ sự cứng rắn.”
Tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” của Nguyễn Dữ đã thể hiện sự tài hoa văn chương thông qua cách kể chuyện xuất sắc. Tác phẩm này không chỉ mang tính giáo dục cao, mà còn phản ánh quan điểm của tác giả về thời đại đương thời một cách phê phán.
