Bác Hồ đã lâu trở thành nguồn cảm hứng cho các nhà thơ sáng tác thơ ca. Mỗi tác giả đều có những cảm xúc riêng khi viết về Bác – xót xa, nuối tiếc, tự hào và ngưỡng mộ. Nhà thơ Viễn Phương, bằng những cảm xúc chân thực và ngôn ngữ gợi cảm, đã viết bài thơ “Viếng Lăng Bác” với lòng biết ơn thành kính từ người con miền Nam.
Viễn Phương, tên thật là Phan Thanh Viễn, sinh năm 1828 và mất năm 1950, quê ở An Giang. Ông là một trong những nhà văn xuất sắc nhất trong lực lượng văn nghệ giải phóng ở miền Nam trong thời kỳ chống Mỹ cứu nước. Bài thơ “Viếng Lăng Bác” được viết vào tháng 4 năm 1976, sau khi chiến tranh chống Mỹ kết thúc và lăng Bác Hồ được khánh thành. Viễn Phương đã viết bài thơ này sau khi viếng thăm lăng Bác Hồ. “Viếng Lăng Bác” là bài thơ thể loại tự do với bốn khổ. Hai khổ thơ đầu tiên của bài thơ đã thành công thể hiện được cảm xúc trang nghiêm và giọng điệu trang trọng của Viễn Phương khi đứng trước lăng Bác.
Khổ thơ đầu tiên được bắt đầu bằng câu “Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác”. Lời giới thiệu như lời tâm tình nhẹ nhàng của nhà thơ, “Con” là cách xưng hô dễ thương thể hiện tình yêu thương và kính trọng của nhà thơ đối với Bác. Từ “thăm” thay cho từ “viếng” giúp giảm nhẹ nỗi đau thương mà vẫn không che giấu được nỗi xúc động của cảnh tử biệt sinh li. Hàng tre xanh quanh lăng Bác là một hình ảnh quen thuộc của Việt Nam, tượng trưng cho sức sống và lòng kiên trung bất khuất của dân tộc Việt Nam.
Hình ảnh hàng tre xanh mộc mạc của quê hương được nhà thơ nhấn mạnh trong câu từ “Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam”. Từ cảm thán “Ôi” thể hiện cảm xúc trào dâng và tình yêu thương đối với quê nhà. Cụm từ “xanh xanh” nhấn mạnh sức sống và bền bỉ của quê hương, dân tộc. Đồng thời, hàng tre còn là biểu tượng của sức mạnh của dân tộc Việt Nam trong cuộc chiến. Hình ảnh này gợi nhớ đến những chiến công hiển hách của lịch sử dân tộc.
Hai khổ thơ đầu của bài thơ như những nốt nhạc du dương, nhẹ nhàng như tấm lòng tha thiết yêu mến của nhà thơ với Bác Hồ. Hình ảnh hàng tre trong sương khiến câu thơ trở nên thực tế và ảo ảnh. Mặt trời đỏ trong lăng Bác và dòng người đi vào lăng trong thương nhớ tượng trưng cho ánh sáng mà Bác mang đến và sự nhớ thương của nhân dân. Hình ảnh này khiến người đọc cảm nhận được lòng biết ơn và tôn kính sâu sắc của Viễn Phương đối với Bác Hồ.
Bài thơ “Viếng Lăng Bác” đã thành công trong việc thể hiện cảm xúc và lòng biết ơn sâu sắc của Viễn Phương đến Bác Hồ. Viễn Phương đã sử dụng ngôn ngữ chân thành và giàu cảm xúc để truyền đạt tình yêu thương và lòng biết ơn của mình. Từ bài thơ này, ta hiểu rằng mỗi tuổi đời của Bác là một mùa xuân tươi đẹp dâng hiến cho Tổ quốc và Bác Hồ là tình yêu vĩnh cửu của dân tộc Việt Nam.
