Nguyễn Tuân là một nhà văn tiêu biểu của văn học Việt Nam thế kỷ XX, ông đã đóng góp lớn cho sự phát triển của nền văn học Việt Nam hiện đại. Trong số các tác phẩm của ông, “Chữ người tử tù” được coi là một kiệt tác văn học. Một trong những yếu tố thành công của tác phẩm này là tình huống truyện độc đáo, bất ngờ, éo le và ngang trái.
Tình huống truyện là khung cảnh riêng biệt
Tình huống truyện là một hoàn cảnh đặc biệt trong truyện, nơi mà cuộc sống và ý đồ tư tưởng của tác giả được thể hiện rõ nhất. Từ tình huống truyện, cốt truyện và tính cách nhân vật được phát triển. Việc giải quyết những mâu thuẫn và xung đột trong tình huống truyện cũng tiết lộ tư tưởng chủ đề của tác phẩm và tài nghệ của tác giả. Trong truyện “Chữ người tử tù”, tình huống truyện là cuộc gặp gỡ giữa Huấn Cao và Quản ngục, hai nhân vật có tính cách và địa vị trái ngược nhau. Sự gặp gỡ này diễn ra trong không gian nhà tù, nơi chứa đựng tất cả những cái xấu xa và tăm tối của xã hội.
Cuộc gặp gỡ bất ngờ và đầy éo le
Cuộc gặp gỡ giữa Huấn Cao và Quản ngục là một cuộc gặp gỡ ngang trái và bất ngờ. Xét từ góc nhìn xã hội, họ là hai kẻ đối nghịch. Nhưng xét từ góc nhìn nghệ thuật, họ lại là tri kỉ, tri âm, hai tâm hồn khao khát cái đẹp. Cuộc gặp gỡ này chứng tỏ sự bất tử của cái đẹp và sự tất thắng của cái chân, cái thiện, cái mĩ trong cuộc đối đầu với những gì xấu xa, tăm tối và độc ác. Nhưng không chỉ là một cuộc gặp gỡ đầy éo le, đây còn là một cuộc gặp gỡ giữa hai loại tù nhân. Huấn Cao là tử tù, ông bị cầm tù về thân thể nhưng vẫn tự do trong tâm hồn. Quản ngục là kẻ bị tù chung thân, ông tự do về thân thể nhưng lại bị cầm tù trong tâm hồn. Điều này tạo ra một mối quan hệ đối nghịch và đồng thời giữa những tâm hồn này.
Tình huống truyện thúc đẩy cốt truyện phát triển
Tình huống truyện trong “Chữ người tử tù” thể hiện rõ tính cách của nhân vật. Từ tình huống truyện, cốt truyện được triển khai và phát triển đến cao trào. Chính tình huống độc đáo này đã tạo ra sự lôi cuốn và hấp dẫn ngay từ đầu tác phẩm. Ngoài ra, tình huống truyện còn thể hiện tư tưởng và chủ đề của tác phẩm. Tác giả khẳng định sự bất tử của cái đẹp và sự thắng lợi của cái tốt trong sự đối đầu với cái xấu. Tác giả gửi gắm thông điệp về sức mạnh cảm hóa của nghệ thuật và cái đẹp. Tình huống truyện cũng thể hiện phong cách nghệ thuật độc đáo và sâu sắc của Nguyễn Tuân.
Cuối cùng, “Chữ người tử tù” chứa đựng một quan niệm sâu sắc rằng cái đẹp là bất diệt và có thể làm cho cuộc đời này trong sáng hơn. Bất kể thực tại có hắc ám và tăm tối đến đâu, cái đẹp vẫn là một lí tưởng nhân văn cao cả.
