Bài thơ “Tràng giang” của Huy Cận đã khắc họa một “cái tôi” cô đơn và những suy tư trước một tạo hóa rộng lớn, từ đó thấm đượm tình người, tình đời và lòng yêu nước thầm kín mà thiết tha. Tác phẩm này nằm trong chương trình môn Ngữ văn lớp 11.
Hôm nay, chúng ta cùng tìm hiểu về bài thơ “Tràng giang” trong bài viết “Soạn văn 11: Tràng giang” do Download.vn giới thiệu. Hãy cùng khám phá nội dung chi tiết sau đây.
Soạn bài Tràng giang
Trước khi đọc
Câu hỏi 1: Theo bạn, vì sao người đọc lại cảm nhận rung động trước một bài thơ của một người xa lạ, có trải nghiệm khác biệt với mình?
Người đọc có thể cảm nhận rung động trước bài thơ của một người xa lạ, có trải nghiệm khác biệt với mình bởi tác phẩm có khả năng khơi gợi cảm xúc và người đọc có tâm hồn tinh tế, nhạy cảm.
Câu hỏi 2: Ý nghĩa đặc biệt của cảnh trời đất mênh mông trong buổi chiều tà đối với mỗi người là gì? Cùng đọc một số câu thơ nhằm miêu tả cảnh này.
Cảnh trời đất mênh mông trong buổi chiều tà mang ý nghĩa đặc biệt đối với tâm hồn mỗi người.
Ví dụ như:
“Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà, Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.” (Bài thơ “Qua đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan)
“Quê hương khuất bóng hoàng hôn, Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai?” (Bài thơ “Hoàng Hạc lâu” của Thôi Hiệu)
Đọc văn bản
Câu hỏi 1: Hình ảnh cuối cùng trong bài thơ gợi lên cảm nhận gì?
Hình ảnh “củi một cành khô lạc mấy dòng” gợi lên trong lòng người đọc những tư tưởng về cuộc sống, không biết sau này sẽ trôi dạt về đâu.
Câu hỏi 2: Ý nghĩa của cụm từ “sâu chót vót”?
“Sâu chót vót” có ý nghĩa là vô tận, không có điểm dừng.
Sau khi đọc
Câu hỏi 1: Cảm nhận của bạn về nhan đề “Tràng giang” và lời đề từ liên quan đến nội dung bài thơ?
Nhan đề “Tràng giang” ngắn gọn nhưng ý nghĩa sâu sắc. Từ “tràng giang” có nghĩa là sông dài. Âm “ang” giúp khơi gợi sự mở rộng về cả chiều dài và chiều rộng.
Nhan đề giúp người đọc hình dung được không gian bao la của vũ trụ và cảm nhận nỗi buồn mênh mang khi đứng trước dòng sông.
Lời đề từ của bài thơ thể hiện tâm trạng suy tư, sầu muộn của tác giả về sự nhỏ bé của con người trước vũ trụ rộng lớn và bộc lộ nỗi khắc khoải không gian của hồn thơ Huy Cận.
Câu hỏi 2: Cách sử dụng ngôn ngữ trong bài thơ có điểm lạ nào không?
Cách sử dụng ngôn ngữ trong bài thơ “Tràng giang” có những điểm lạ như kết hợp từ “buồn điệp điệp”, “nước song song”, “sâu chót vót”, “niềm thân mật”, và cú pháp đặc biệt như “thuyền về nước lại”, “nắng xuống trời lên”, “Chim nghiêng cánh nhỏ: bóng chiều xa”.
Ví dụ, cụm từ “buồn điệp điệp” gợi lên cảm giác như những đợt sóng liên tiếp vỗ vào bờ, tô đậm không gian rộng lớn và bao la.
Câu hỏi 3: Thiếu truyền thống nào xuất hiện trong bài thơ? Cách sử dụng thiếu truyền thống này cho biết thêm điều gì về cấu tứ của bài thơ?
Bài thơ “Tràng giang” sử dụng các thiếu truyền thống như chủ đề sông nước, từ Hán Việt (“tràng giang”), thể thơ thất ngôn và tả cảnh ngụ tình.
Việc sử dụng các thiếu truyền thống này giúp tạo không khí cổ điển, trầm ấm và thể hiện sự trang nhã trong lời thơ của tác giả.
Câu hỏi 4: Bạn nghĩ sao về việc bài thơ “Tràng giang” giàu yếu tố tượng trưng?
Tôi đồng ý với ý kiến rằng bài thơ “Tràng giang” là một bài thơ giàu yếu tố tượng trưng.
Hình ảnh ước lệ, tượng trưng xuất hiện nhiều trong bài thơ như dòng sông, con thuyền, mây, núi, khói hoàng hôn.
Câu hỏi 5: Bài thơ “Tràng giang” đã mang lại cho bạn cái nhìn mới về đời sống và mối quan hệ giữa con người và vũ trụ vô biên?
Bài thơ “Tràng giang” nhắc nhở rằng con người chỉ là một phần nhỏ bé trong vũ trụ vô biên. Dù vũ trụ có rộng lớn đến đâu, con người vẫn là duy nhất và đặc biệt.
Kết nối đọc – viết
Gợi ý viết đoạn văn khoảng 150 chữ bày tỏ sự tâm đắc về một phương diện nổi bật trong bài thơ “Tràng giang”:
Bài thơ “Tràng giang” để lại nhiều ấn tượng đặc biệt. Đối với tôi, tôi rất ấn tượng với lời đề từ “Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài”. Đây là lời đề từ được tác giả viết. “Bâng khuâng” là một từ gợi lên cảm giác xao xuyến, trống trải của con người khi đứng trước không gian rộng lớn của vũ trụ, còn “nhớ” là sự hoài niệm về một ký ức trong quá khứ. Hình ảnh thiên nhiên “trời rộng” và “sông dài” mở ra không gian đa chiều, từ cao đến thấp, từ xa đến gần. Không gian đó là diện không gian lớn, choáng ngợp với tầm vóc của vũ trụ. Tôi cảm nhận rằng lời đề từ của bài thơ đã thể hiện được tâm trạng suy tư, sầu muộn của Huy Cận về sự nhỏ bé của con người trước vũ trụ rộng lớn và bộc lộ nỗi khắc khoải không gian của hồn thơ Huy Cận.
Vậy là chúng ta đã tìm hiểu qua bài thơ “Tràng giang” một cách sâu sắc và tận hưởng những trải nghiệm tình cảm của tác giả. Hy vọng bạn đã thấy thú vị và bổ ích từ bài viết này!
