Cảm nhận của chúng ta về hai đoạn thơ trong Tây Tiến và Việt Bắc đều gợi lại nỗi nhớ sâu đậm với một vùng đất cụ thể. Tuy nhiên, cách thể hiện và ý nghĩa của hai nhà thơ là khác nhau, tạo nên dấu ấn đặc biệt trong lòng người đọc.
Tây Tiến – Quang Dũng
Quang Dũng là một nghệ sĩ đa tài, tên tuổi của ông gắn liền với thi phẩm “Tây Tiến”. Bài thơ này là nỗi nhớ lớn của tác giả về thiên nhiên và con người. Bốn câu đầu thể hiện rõ nhất nội dung cũng như cảm hứng nghệ thuật.
Câu thơ đầu tiên “Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!” gợi lên một tiếng gọi tha thiết, lưu luyến, tạo ra một cảm xúc dâng trào và nỗi nhớ đã nổi hình, nổi khối. Dòng sông Mã đã chứng kiến bao kỷ niệm, đau thương, mất mát trên con đường hành quân của người chiến binh.
Câu thơ thứ hai “Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi” tạo nên hình ảnh rừng núi và cảm xúc chơi vơi. Núi rừng hiểm trở đã ăn sâu vào tâm khảm những người chiến binh, làm nỗi nhớ trở nên mông lung, không định hình rõ rệt. Cả hai câu thơ kết lại trong vần “ơi”, “chơi vơi” tạo nên sự xa cách, mất mát.
Câu thơ tiếp theo gợi lên hình ảnh của Sài Khao và Mường Lát, hai địa danh quen thuộc của Tây Bắc. Hình ảnh của Tây Bắc hiện lên trong câu thơ mịt mù và mệt mỏi, gian khó của đoàn quân như lẫn vào sương. Câu thơ cuối cùng “Mường Lát hoa về trong đêm hơi” là một hình ảnh độc đáo, tao nhã và thơ mộng. Đoàn quân Tây Tiến hành quân về Mường Lát mang theo những ngọn đuốc như một dòng sông hoa lung linh trong đêm sương mờ ảo.
Việt Bắc – Tố Hữu
“Việt Bắc” là bài thơ xuất sắc của Tố Hữu. Cả bài thơ thể hiện sự cách mạng sâu nặng của những người cán bộ kháng chiến với chiến khu và những kỉ niệm kháng chiến.
“Cảm nhận về hai đoạn thơ” trong “Việt Bắc” nhắc nhở về những kỷ niệm về Việt Bắc – mảnh đất gắn bó máu thịt với người cách mạng. Tố Hữu sử dụng hình ảnh “Nhớ gì như nhớ người yêu” làm thước đo giá trị để cắt nghĩa, lí giải cho tình cảm cán bộ đối với nhân dân.
Câu thơ “Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương” thể hiện thời gian đôi lứa hò hẹn nhau. Thời gian như chảy ngược, nhắc nhở nỗi nhớ từ gần tới xa. Hình ảnh “bếp lửa người thương đi về” làm ta cảm nhận được tình yêu gia đình và tình cảm chân thành dành cho con người nơi đây. Tình cảm quân dân kết tinh trong ngọn lửa thiêng liêng bất diệt.
So sánh và ý nghĩa
So sánh nỗi nhớ trong hai bài thơ, ta thấy được rằng cả Tây Tiến và Việt Bắc đều thể hiện sự gắn kết mạnh mẽ với một vùng đất cụ thể. Nỗi nhớ của Quang Dũng về Tây Tiến đậm chất tự nhiên và con người, trong khi đó, Tố Hữu trong “Việt Bắc” nhớ đến cảnh vật và tình yêu gia đình.
Dù là nỗi nhớ chơi vơi hay nỗi nhớ người yêu, ta đều nhận thấy mức độ sâu nặng trong tình cảm nhớ thương của hai nhà thơ. Cả hai đều nhớ về một nơi cụ thể mà đó còn là nơi chứa đựng kỷ niệm kháng chiến và tình cảm quân dân gắn bó.
Hai nhà thơ đã thể hiện nỗi nhớ theo cách riêng của mình. Quang Dũng sử dụng những từ ngữ và hình ảnh lãng mạn, tạo nên một không gian thơ mộng. Tố Hữu lại sử dụng thể thơ lục bát và hình ảnh nhân dân để thể hiện tình cảm chân thành và sự gắn bó với đất nước.
Nhìn chung, hai đoạn thơ trong Tây Tiến và Việt Bắc đều diễn tả những nỗi nhớ rất sâu đậm về một địa danh cụ thể và toát lên sức sống riêng của từng tác giả. Những cảm xúc này tạo nên dấu ấn lâu bền trong lòng người đọc, làm nên giá trị của những tác phẩm này.
