Bài thơ chị Võ Thị Sáu: Truyền thuyết về một nữ anh hùng

Bài thơ chị Võ Thị Sáu: Truyền thuyết trên đảo Côn Sơn

Bài thơ chị Võ Thị Sáu được biết đến rộng rãi với nhiều người, nhưng không phải ai cũng biết rằng đây là bài thơ có tên gốc là “Truyền thuyết trên đảo Côn Sơn”.

Sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 2 (cũ) của NXB Giáo dục từng giới thiệu đoạn thơ đầu tiên của bài thơ này trong chương trình giảng dạy suốt nhiều năm, làm cho bài thơ trở nên phổ biến với mọi người.

Bài thơ được nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn sáng tác vào năm 1976, và bản đầy đủ của bài thơ là:

Người con gái trẻ măng
Giặc đem ra bãi bắn
Đi giữa hai hàng lính
Vẫn ung dung mỉm cười

Ngắt một đoá hoa tươi
Chị cài lên mái tóc
Đầu ngẩng cao bất khuất
Ngay trong phút hy sinh

Bây giờ dưới gốc dương
Chị nằm nghe biển hát.

Đó là câu chuyện có thật về một người phụ nữ anh hùng, nhưng trên đảo Côn Sơn, từ buổi sớm chị ngã, đã có nhiều câu chuyện về chị Sáu tuy không có tên riêng, nhưng càng ngày càng lan tỏa như những dòng sóng.

Hình ảnh bài thơ chị Võ Thị Sáu

Đảo Côn Sơn – địa ngục
Chị Sáu hoá thiên thần
Trừng trị lũ ác ôn
Cứu giúp người lương thiện.

Qua bao mùa gió chướng
Trong bão tố tù đày
Mộ chị Sáu hương bay
Cả bốn mùa không tắt.

Và trái cây thơm mát
Cũng theo mùa dâng lên
Tạ lỗi khi sai lầm
Kêu cầu khi gặp nạn

Chị Sáu thành người bạn
Sống giữa lòng nhân dân.

Ngay cả lũ ác ôn
Mỗi khi qua mộ chị
Cũng cúi đầu lặng lẽ
Trước chị Sáu anh linh

Người con gái hiên ngang
Chúng mãi còn khiếp sợ.

Tôi quỳ bên ngôi mộ
Dâng đoá hoa trắng trong.
Trời cao xanh mênh mông
Biển rộng xa xao động…

Chị Sáu nằm thanh thản
Hàng dương nghe gió rung
Và bao chuyện lạ lùng
Trong lòng tôi tha thiết

Bỗng như là có thật
Sống mãi cùng thời gian.

Bàn tay ai vuốt tóc
Trên vai tôi dịu dàng.

Côn Đảo, 04-1976
Sáng tác: Phan Thị Thanh Nhàn

Nhân vật trong bài thơ chị Võ Thị Sáu

Nhân vật chính trong tác phẩm là chị Võ Thị Sáu (1922 – 1952), sinh ra trong một gia đình nghèo tại Đất Đỏ, Bà Rịa, Vũng Tàu.

Chân dung Võ Thị Sáu

Chị Sáu đã chứng kiến sự bạo lực của thực dân Pháp đối với đồng bào. Chị không ngần ngại tham gia vào phong trào cách mạng và thực hiện nhiều hành động ám sát các sĩ quan Pháp.

Sau hơn một tháng bị giam giữ tại nhà tù Đất Đỏ, bị tra tấn dã man, nhưng chị không từ bỏ. Kẻ thù phải chuyển chị đến khám tại Chí Hòa.

Bị chỉ điểm, chị Sáu bị quân Pháp bắt vào tháng 2/1950 và sau đó bị tra tấn dã man cho đến những giây phút cuối cùng trong đời. Tuy vậy, chị vẫn thể hiện sự kiên cường và bất khuất của một chiến sĩ cách mạng.

Khi bị dẫn đến sân quân sự, chị không chịu quỳ gối mà vẫn dũng cảm tuyên bố: “Không cần bịt mắt tôi. Hãy để tôi nhìn thẳng vào đất nước yêu dấu trong những giây cuối cùng và tôi đủ can đảm để nhìn vào họng súng của các người!”.

Nhờ tinh thần kiên cường, dũng cảm và trung thành, chị Võ Thị Sáu được kết nạp vào Đảng Lao động Việt Nam trong đêm trước khi hy sinh.

Chị được xem như biểu tượng Liệt nữ Anh hùng, đại diện cho cuộc kháng chiến chống Pháp và được Nhà nước trao tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân vào năm 1993.

Sự hiên ngang, bất khuất của chị Võ Thị Sáu đã truyền cảm hứng cho nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn sáng tác bài hát “Biết ơn chị Võ Thị Sáu” (1958). Bài hát này nhanh chóng chạm đến trái tim của nhiều người. Ca sĩ Thanh Thúy trở thành người thể hiện thành công nhất bài hát này khi giành giải tại Tiếng hát Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh năm 1994. Thành công này cũng đã giúp cô được đạo diễn Lê Dân mời đóng vai nhân vật Võ Thị Sáu trong phim “Người con gái Đất Đỏ” năm 1995.