Kim Nhan là một chàng trai tao nhã, sinh ra trong một gia đình truyền thống tại phủ Xuân Trường, tỉnh Nam Định. Kim Nhan đã lên Tràng An (thủ đô Thăng Long) để theo đuổi đam mê văn chương, và ôn luyện tri thức. Trong thành phố này, huyện Te có hai cô gái xinh đẹp tên Xuý Vân và Xuý Quỳnh, và họ đã trở thành vợ chồng của Kim Nhan. Sau khi kết hôn, Kim Nhan quay trở lại Tràng An để tiếp tục học tập cho cuộc thi cầm thư sắp tới.
Tuy nhiên, trong lúc xa chồng, Xuý Vân tình cờ gặp gỡ Trần Phương. Trần Phương là con trai của một gia đình giàu có nổi tiếng ở Đông Ngàn, thuộc Bắc Ninh. Hắn nổi tiếng là một người phong tình, thích tiêu tiền và sống cuộc sống xa hoa, thường thăm các thành phố lớn để vui chơi.
Xuý Vân đã đắm chìm trong tình ái với Trần Phương. Trần Phương đã lợi dụng đạo tặc để lừa gạt Xuý Vân, và sau đó giả dại để ép Kim Nhan ly dị và kết hôn với mình. Kim Nhan, ngây thơ tưởng rằng vợ mình thật sự đã mất trí, đã mời đến tất cả các bác sĩ, thầy tế, thầy cúng để chữa trị cho vợ, nhưng tất cả đều không thành công. Đôi lúc, Xuý Vân giả dại, chửi bới Kim Nhan và đòi ly hôn. Cuối cùng, Kim Nhan buộc lòng phải chấp nhận ý nguyện của vợ. Sau đó, Xuý Vân tìm đến Trần Phương, nhưng không may tìm ra rằng hắn đã có một tình nhân khác. Xuý Vân trở nên tuyệt vọng, đau khổ và không dám quay trở lại gia đình, và cuối cùng phải bỏ nhà đi ăn xin.
Nhìn thấy chị gái mình đau khổ, Xuý Quỳnh đã an ủi chồng và hết lòng giúp đỡ chồng trong việc học tập. Trong kỳ thi tiến cử, Kim Nhan đã đỗ và được bổ nhiệm làm quan, mở tiệc để mừng. Đông đảo bạn bè và khách mời đã đến tham dự. Trong số khách khứa, tình cờ có sự xuất hiện của Xuý Vân. Xuý Quỳnh nhạy bén phát hiện ra điều này, và bí mật đặt một ít bạc trong nắm cơm, ngầm gửi cho chị gái. Khi hỏi về sự việc này, Xuý Vân đã tỏ ra đau khổ, xấu hổ và không thể chịu đựng được nữa, và cuối cùng đã nhảy xuống sông tự sát. Thật đáng tiếc khi biết tin quá muộn. Kim Nhan đã gửi người đi tìm xác của Xuý Vân và tổ chức một tang lễ rất trang nghiêm và tôn kính.
Đó là một câu chuyện đầy cảm xúc với nhiều biến cố trong cuộc sống của những người trong vở chèo Kim Nhan. Chúng ta hãy cùng lắng nghe và suy ngẫm về ý nghĩa sâu sắc của nó.
Nguồn: Vietvanhoctro.com