Tiếng ru là một bài thơ ngắn nhưng chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc. Bài thơ này của nhà thơ Tố Hữu đã thể hiện truyền thống đoàn kết và yêu thương trong dân tộc Việt Nam.
Contents
Tiếng ru (Trích)
Con ong làm mật, yêu hoa
Con cá bơi, yêu nước; con chim ca, yêu trời
Con người muốn sống, con ơi
Phải yêu đồng chí, yêu người anh em.
Một ngôi sao, chẳng sáng đêm
Một thân lúa chín, chẳng nên mùa vàng.
Một người – đâu phải nhân gian ?
Sống chăng, một đốm lửa tàn mà thôi!
Núi cao bởi có đất bồi
Núi chê đất thấp, núi ngồi ở đâu?
Muôn dòng sông đổ biển sâu
Biển chê sông nhỏ, biển đâu nước còn?
(Tố Hữu)
Cách đọc
Để cảm thụ được bài thơ này, hãy đọc chậm rãi, giọng đọc tình cảm, nhẹ nhàng và tha thiết. Lưu ý ngắt nghỉ hơi giữa các dòng thơ. Sử dụng ngữ điệu phù hợp với các câu cảm thán, câu hỏi, câu khẳng định và câu phủ định.
Gợi ý cảm thụ
Dân tộc Việt Nam có truyền thống đoàn kết, yêu thương nhau. Bài thơ Tiếng ru đã góp phần làm sáng lên truyền thống đạo lí đó của dân tộc. Bằng những câu lục bát êm dịu, hài hoà, và giọng thơ tâm tình ngọt ngào thương mến, nhà thơ Tố Hữu đã truyền tải thông điệp yêu thương và đoàn kết trong cuộc sống.
Khổ 1: Con người phải biết yêu thương nhau
Bài thơ được chia thành 3 khổ, nhưng chủ đề của bài nằm ngay trong câu thơ ở khổ 1:
Con người muốn sống, con ơi
Phải yêu đồng chí, yêu người anh em.
Tố Hữu sử dụng biện pháp lặp cấu trúc câu, liệt kê và sử dụng các dấu câu một cách chính xác để chỉ ra mối quan hệ ràng buộc, điều kiện và kết quả. Con ong yêu hoa vì hoa có mật để ong làm mật. Con cá yêu nước vì có nước mà cá mới bơi lội và sống được. Con chim yêu trời vì có bầu trời cao rộng, chim mới thả sức tung cánh, hót ca và bay lượn.
Tố Hữu sử dụng cách nói của ca dao, dùng ngoại vật để gợi cảm hứng và rút ra quy luật của sự sống. Con ong yêu hoa, con cá yêu nước, con chim yêu bầu trời, và con người phải biết đoàn kết, yêu thương nhau. Quy luật của cuộc sống con người cũng giống như quy luật của thiên nhiên, vì con người cũng là một phần của thế giới tự nhiên.
Khổ 2, 3: Mỗi người cần phải có tình thân đoàn kết, mình vì mọi người
Tương tự như khổ 1, khổ 2 và 3 của bài thơ cũng đưa ra một quy luật. Một ngôi sao không thể làm sáng bầu trời đêm, một thân lúa chín không thể tạo ra mùa lúa chín, và một người không thể là cả thế giới loài người, sống một mình giống như một đốm lửa đang tàn lụi. Nhiều người mới làm nên nhân loại, sống cô đơn một mình, con người giống một đốm lửa nhỏ không thể toả sáng và cháy lan.
Trong khổ 2, Tố Hữu sử dụng cấu trúc câu “Một… không” để khẳng định rằng một cá nhân không thể tạo nên sức mạnh. Các câu thơ trong khổ 2 có âm hưởng của ca dao, tạo ra một nhạc điệu linh hoạt và sinh động, để nhấn mạnh ý nghĩa của bài thơ.
Cuộc sống của mỗi người không tồn tại độc lập, nó phụ thuộc vào sự đoàn kết và hỗ trợ của những người xung quanh. Đó là lí do tại sao chúng ta phải sống vì nhau, để cuộc sống mãi mãi tràn đầy yêu thương và ý nghĩa.
XEM THÊM BÀI 21: CÁC EM NHỎ VÀ CỤ GIÀ – TẠI ĐÂY
