Trữ tình không chỉ đơn thuần là các hoạt động như phát hiện, cảm nhận và phân tích mạch cảm xúc trong thơ. Mà nó còn là cách tiếp nhận tác phẩm văn chương và thơ trữ tình. Việc phân biệt giữa phát hiện và cảm nhận chỉ để rõ ràng hơn trong trình bày. Thực tế, giữa hai khái niệm này có sự giao thoa và bổ sung cho nhau, giúp cho việc tiếp nhận thơ trữ tình trở nhanh hơn và hợp lý nhất.
Để phát hiện và xác định nhân vật trữ tình trong thơ, chúng ta cần đọc và hiểu biết về tác phẩm trước tiên. Nhân vật trữ tình có thể là chủ thể trữ tình hoặc người mang cảm xúc trong bài thơ. Bạn cần tìm hiểu về tác giả, cuộc đời, và cá nhân ông ta để hiểu rõ hơn về nhân vật trong thơ trữ tình.
Ví dụ, khi dạy bài thơ “Khi con tu hú” của Tố Hữu, bạn cần biết về cuộc đời của nhà thơ. Tố Hữu là một nhà thơ gắn bó mật thiết với cách mạng. Ông đã trải qua nhiều khó khăn và bị giam giữ bởi thực dân Pháp. Nhân vật trữ tình trong bài thơ này là “ta”, một người tù bị giam giữ trong tù. Bạn cần hiểu rằng nhân vật trữ tình trong bài thơ này là chính tác giả Tố Hữu.
Trong bài thơ “Nhớ rừng” của Thế Lữ, nhân vật trữ tình là con hổ bị nhốt trong vườn bách thú. Bạn cần giúp học sinh hiểu xem liệu bài thơ này có truyền tải thêm tâm trạng và cảm xúc nào của nhà thơ hay không. Để trả lời được câu hỏi này, học sinh cần biết về Thế Lữ và tâm trạng của người trí thức trẻ đương thời để có thể phát hiện và nhận định đúng.
Trong bài thơ “Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh, nhân vật trữ tình là người cháu đang trên đường ra mặt trận. Nhưng cũng có thể nhận thấy nhân vật trữ tình này chính là tác giả Xuân Quỳnh. Bạn cần tìm hiểu về cuộc đời của ông và những chi tiết trong bài thơ để có thể hiểu rõ hơn về nhân vật trữ tình.
Vì vậy, khi tiếp cận thơ trữ tình, chúng ta cần tìm hiểu và hiểu biết về tác giả và nhân vật trong thơ. Điều này sẽ giúp chúng ta tiếp cận và hiểu thấu đáo hơn về mạch cảm xúc trong thơ trữ tình.
