Thanh Hải, trong những năm tháng cuối đời, đã sáng tác bài thơ “Mùa Xuân Nho Nhỏ” khi ông đang chiến đấu với tử thần trên giường bệnh. Bài thơ này như một di chúc tổng kết về cuộc đời nhiều năm cống hiến không ngừng nghỉ của nhà thơ. Để hiểu rõ hơn về vẻ đẹp trong nhân cách của Thanh Hải, chúng ta có thể phân tích và kết hợp “Mùa Xuân Nho Nhỏ” với một số bài thơ khác.
Contents
Liên Kết Với Những Bài Thơ Tuyệt Vời
1. Xứ Huế Thơ Mộng
Khi ta nhìn vào bức tranh tươi đẹp của mùa xuân ở xứ Huế, có thể liên kết với những câu thơ miêu tả cảnh đẹp và sự thơ mộng của xứ Huế. Ví dụ như:
- “Ai ra xứ Huế mộng mơ
Mua về chiếc nón bài thơ làm quà.” (Nón bài thơ xứ Huế)
Hoặc:
- “Đêm sông Hương tiếng Hò khoan mái đẩy
Day dứt buồn nhớ Huế những ngày xa
Nét trầm mặc trong lòng thành phố cổ
Nhớ Huế chao ôi, nhớ áo tím chi là…” (Muốn về thăm Huế)
Tất cả đều thể hiện vẻ đẹp dịu dàng, trầm mặc, thơ mộng và trữ tình của xứ Huế.
2. Sức Sống Bền Bỉ Của Quê Hương
Có thể liên kết với một số bài thơ “Đất Nước” của Nguyễn Đình Thi để cảm nhận về sức sống bền bỉ, vững vàng của quê hương trong lửa đạn chiến tranh.
- “Súng nổ rung trời giận dữ
Người lên như nước vỡ bờ
Nước Việt Nam từ máu lửa
Rũ bùn đứng dậy sáng lòa.”
3. Khát Khao Cống Hiến Chân Thành Và Bền Bỉ
Có thể liên kết với những câu thơ trong bài “Một Khúc Ca” của Tố Hữu để cảm nhận về khát khao cống hiến chân thành và bền bỉ của nhà thơ.
- “Nếu là con chim, là chiếc lá
Con chim phải hót, chiếc lá phải xanh
Lẽ nào vay mà không có trả
Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”
Tất cả những liên kết này cho thấy vẻ đẹp trong nhân cách của Thanh Hải, một nhà thơ đa tài. Dù trong những thời khắc cuối đời và chiến đấu với sự sống, ông vẫn tràn đầy niềm vui, lạc quan và mãnh liệt khao khát được cống hiến chân thành và bền bỉ. Điều này rất đáng trân trọng.
Mùa Xuân Nho Nhỏ – Bài Thơ Đáng Ngưỡng Mộ
“Mùa Xuân Nho Nhỏ” là một bài thơ đặc sắc của Thanh Hải, sáng tác trong hoàn cảnh đặc biệt: khi thời gian sống cùng ông không còn nhiều. Trong thời điểm đặc biệt ấy, Thanh Hải đã thể hiện những suy nghĩ, trải nghiệm về cuộc sống và khát vọng cống hiến chân thành, bền bỉ của mình.
Năm 1980, năm sau ngày đất nước hòa bình thống nhất, những khó khăn vẫn còn bao trùm, nhà thơ như Thanh Hải vẫn mang trong mình khát vọng cống hiến, góp sức xây dựng tổ quốc. Tuy nhiên, đáng tiếc là ông đã mắc bệnh và phải gắn bó với giường bệnh. Không lâu sau, ông trút hơi thở cuối cùng, bỏ lại rất nhiều dự định dang dở.
Tuy vậy, dù trong hoàn cảnh khó khăn, “Mùa Xuân Nho Nhỏ” vẫn tràn đầy những cảnh sắc tươi sáng, rực rỡ. Bài thơ này thể hiện sự tươi vui, lạc quan của Thanh Hải trước cuộc đời. Hơn nữa, bài thơ còn thể hiện khát vọng cống hiến chân thành và bền bỉ, đáng để trân trọng.
“Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ôi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời”
Chỉ với vài nét chấm phá, hình ảnh mùa xuân thiên nhiên xứ Huế hiện ra có hình khối, màu sắc, đường nét và cả âm thanh. Màu xanh của dòng sông, màu tím biếc của hoa lục bình tạo nên không gian xứ Huế thơ mộng, có thể lay động trái tim của bất cứ ai. Động từ “mọc” được đặt lên đầu câu nhấn mạnh vẻ đẹp và sức sống căng tràn của cây cối và vạn vật. Hoa lục bình vươn lên từ từ, chậm rãi, để đón ánh nắng của cuộc sống. Tiếng chim chiền chiện hót ríu ran như đóng góp thêm niềm vui cho cuộc sống. Giọt âm thanh trong trẻo, vang động giống như giọt long lanh tươi mát của cuộc sống. Nhà thơ đón nhận những âm thanh đó với sự say sưa và thích thú.
“Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng”
Hình ảnh vẻ đẹp của thiên nhiên xứ Huế trong bài thơ gợi liên tưởng đến những câu thơ trong bài “Nón Bài Thơ Xứ Huế” hoặc “Muốn Về Thăm Huế”. Cả hai đều thể hiện vẻ đẹp dịu dàng, trầm mặc, nên thơ và đầy trữ tình.
Từ vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, nhà thơ liên tưởng đến sức sống bền bỉ của dân tộc trong những thời kỳ khó khăn.
“Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Vững vàng đi phía trước”
Trong suốt 4000 năm lịch sử đấu tranh, dân tộc đã trải qua biết bao thăng trầm, bị vùi dập. Nhưng nhà thơ vẫn tin tưởng rằng đất nước vẫn vững vàng, tiến lên phía trước, khẳng định vẻ đẹp và sức mạnh của nó. Ca ngợi vẻ sống bền bỉ của dân tộc cũng là cảm hứng chung của tất cả thế hệ nhà thơ, nhà văn. Điều này cũng có thể thấy trong các bài thơ của Tố Hữu, Nguyễn Đình Thi. Ví dụ như trong bài thơ “Đất Nước” của Nguyễn Đình Thi:
“Súng nổ rung trời giận dữ
Người lên như nước vỡ bờ
Nước Việt Nam từ máu lửa
Rũ bùn đứng dậy sáng lòa.”
Đó là vẻ đẹp rực rỡ của dân tộc Việt Nam. Đồng thời, nó cũng thể hiện niềm tự hào của tác giả về sức sống bền bỉ, mạnh mẽ của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến.
Suy nghĩ về mùa xuân của đất nước và về những năm đầy gian khổ, nhưng anh hùng của dân tộc, nhà thơ ước nguyện:
“Ta làm con chim hót
Ta làm một nhành hoa
…
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc”
Nhà thơ ước được làm một con chim để hót vang, làm đẹp và vui cho cuộc đời. Đồng thời, ông ước làm một nhành hoa nhỏ bé nhưng tỏa hương thơm mát, dịu dàng. Những ước nguyện chân thành và bền bỉ này chứng tỏ vẻ đẹp nhân cách tuyệt vời của nhà thơ. Suốt cuộc đời, Thanh Hải đã cống hiến cho dân tộc và đất nước, ngay cả trong những ngày tháng cuối cùng của cuộc sống. Phép hoán dụ qua hình ảnh “tuổi hai mươi” và “khi tóc bạc” thể hiện khát vọng cống hiến trọn cuộc đời của nhà thơ. Phép điệp ngữ “dù là” nhấn mạnh khát vọng tự nguyện cống hiến, không ép buộc.
Khát vọng cống hiến này quen thuộc đối với thế hệ nhà thơ cùng thời với Thanh Hải. Trong bài thơ “Một Khúc Ca”, Tố Hữu đã viết:
“Nếu là con chim, là chiếc lá
Con chim phải hót, chiếc lá phải xanh
Lẽ nào vay mà không có trả
Sống là để cho, đâu chỉ nhận riêng mình”
Tất cả những liên kết này cho thấy vẻ đẹp trong nhân cách của Thanh Hải, một nhà thơ đa tài. Dù trong những thời khắc cuối đời và chiến đấu với sự sống, ông vẫn tràn đầy niềm vui, lạc quan và mãnh liệt khao khát được cống hiến chân thành và bền bỉ. Điều này rất đáng trân trọng.
