Hịch Tướng Sĩ là một tác phẩm văn học quan trọng trong chương trình Ngữ Văn lớp 8. Nó giúp học sinh hiểu rõ về tác giả, nội dung, bố cục cũng như tóm tắt của tác phẩm này. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về Hịch Tướng Sĩ!
Contents
A. Nội Dung Tác Phẩm Hịch Tướng Sĩ
Tóm tắt: Trong tác phẩm này, tác giả Trần Quốc Tuấn cung cấp những bằng chứng về trung thành của các tướng quân với chủ tướng của họ. Ông cũng nêu lên tội ác của giặc ngoại xâm để khích lệ tướng sĩ phải tập luyện và bảo vệ đất nước. Tác phẩm cũng phân tích những sai lầm của tướng sĩ và đưa ra định hướng cho họ là nên học tập Binh Thư Yếu Lược để bảo vệ đất nước.
B. Tìm Hiểu Về Tác Phẩm Hịch Tướng Sĩ
1. Tác Giả
- Trần Quốc Tuấn (1231-1300), còn được biết đến với tên Hưng Đạo Đại Vương.
- Là một danh tướng xuất sắc của dân tộc.
- Có đóng góp lớn trong cuộc kháng chiến chống quân Mông – Nguyên thế kỉ 13.
- Tác phẩm nổi tiếng của ông là Binh Thư Yếu Lược.
2. Tác Phẩm
a. Hoàn Cảnh Sáng Tác:
- Bài Hịch được viết vào thời điểm trước cuộc kháng chiến chống quân Mông – Nguyên lần thứ 2 vào năm 1285.
- Mục đích của bài viết là khích lệ tướng sĩ học tập cuốn “Binh Thư Yếu Lược”.
b. Bố Cục: 3 Phần
- Phần 1: Từ đầu – “Lưu Tiếng Tốt”: Trình bày những gương trung thần, nghĩa sĩ trong lịch sử.
- Phần 2: Tiếp theo – “Ta Cũng Vui Lòng”: Mô tả tình hình đất nước và lòng căm thù của chủ tướng.
- Phần 3: Còn lại: Phê phán những hành động sai lầm và kêu gọi tướng sĩ.
c. Thể Loại: Hịch – một thể văn được vua chúa, tướng lĩnh hoặc thủ lĩnh sử dụng để kêu gọi hoặc thuyết phục đấu tranh chống thù trong giặc ngoại.
d. Giá Trị Nội Dung: Tác phẩm Hịch Tướng Sĩ của Trần Quốc Tuấn phản ánh tinh thần yêu nước sâu sắc của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm. Nó thể hiện sự căm thù giặc, ý chí quyết thắng.
e. Giá Trị Nghệ Thuật:
- Văn chính luận xuất sắc.
- Lập luận chặt chẽ, sắc bén.
- Lời văn giàu hình ảnh và nhạc điệu.
- Sử dụng biện pháp cường điệu và ẩn dụ.
C. Sơ Đồ Tư Duy Hịch Tướng Sĩ
D. Đọc Hiểu Văn Bản Hịch Tướng Sĩ
1. Nêu Gương Trung Thần, Nghĩa Sĩ Trong Lịch Sử
- Các gương trung thần, nghĩa sĩ đã hy sinh vì chủ: Kỉ Tín, Do Vu, Dự Nhượng, Cốt Đãi Ngột Lang, …
- Dù có địa vị khác nhau, nhưng họ đều trung thành và sẵn lòng hy sinh vì chủ, vì nước.
- Tác phẩm khích lệ ý chí của tương lai, khuyến khích công danh và lòng dũng cảm để vì chủ, vì vua và vì nước.
2. Tình Hình Đất Nước Và Nỗi Lòng Của Chủ Tướng
a. Tình Hình Đất Nước Hiện Tại:
- Mô tả tội ác và sự ngang ngược của giặc: hành động xấu xa, mỉa mai triều đình, hành hạ các tể phụ, tàn phá và cướp tài sản.
- Biện pháp nghệ thuật nhân hóa và ẩn dụ để vạch trần bản chất tham lam, tàn bạo, và hống hách của giặc.
- Cảnh báo hậu quả và thái độ quyết tâm của tác giả: “khác nào đem thịt mà nuôi hổ đói, tránh sao tai vạ về sau”.
- Khuyến khích căm thù giặc và khơi gợi nỗi nhục mất nước.
b. Nỗi Lòng Của Chủ Tướng
- Miêu tả những khổ đau của chủ tướng: quên ăn, không ngủ vào nửa đêm, căng thẳng đến mức đau đớn và khó thở, nước mắt đầm đìa.
- Sử dụng câu văn biền ngẫu và ngôn ngữ ước lệ để tạo nên hình ảnh sống động.
- Sử dụng nhiều động từ mạnh để miêu tả trạng thái và hành động: quên ăn, không ngủ, xẻ thịt, lột da, nuốt gan, uống máu, …
- Tạo ra sự cực tả nỗi đau đớn, sự uất hận và khơi gợi sự đồng cảm.
3. Phê Phán Biểu Hiện Sai Trái Và Kêu Gọi Tướng Sĩ
a. Phê Phán Biểu Hiện Sai Trái Của Tướng Sĩ:
- Phê phán việc tướng sĩ quan tâm đến những thú vui tầm thường như đá gà, đánh bạc, săn bắn, …
- Thái độ phê phán dứt khoát.
- Phê phán nghiêm khắc thái độ vô trách nhiệm, vong ân bội nghĩa, và sự sống thiếu trách nhiệm, chỉ quan tâm đến hạnh phúc cá nhân.
b. Kêu Gọi Tướng Sĩ:
- Kêu gọi tướng sĩ phải biết lo xa, tăng cường luyện tập và học tập cuốn Binh Thư Yếu Lược.
- Giúp tướng sĩ nhận thức rõ đúng và sai.
- Vạch rõ ranh giới giữa đường chính và đường tà, giữa sự sống và cái chết.
- Thái độ dứt khoát và cương quyết để khuyến khích lòng yêu nước, quyết chiến và quyết thắng kẻ thù.
Với những nội dung và giá trị nghệ thuật đặc sắc, Hịch Tướng Sĩ đồng hành cùng chúng ta trong việc khơi dậy lòng yêu nước và ý chí quyết thắng trong cuộc sống. Hãy luôn nhớ rằng, chỉ có tình yêu và sự hy sinh thật sự mới là cách duy nhất để bảo vệ đất nước của chúng ta!
