Hành động nói trong văn chương luôn có sức mạnh đáng kinh ngạc. Chúng có thể thể hiện tình cảm, truyền đạt ý niệm, hay thậm chí thay đổi cuộc sống của con người. Bài viết này sẽ giới thiệu một số kiểu hành động nói thông qua ví dụ trong truyện “Thạch Sanh” và những câu thơ đẹp từ “Hịch tướng sĩ”. Hãy cùng khám phá!
Giới thiệu về Hành động nói
Trong truyện “Thạch Sanh”, việc Lí Thông sử dụng hành động nói để dọa Thạch Sanh làm chúng ta thấy được sức mạnh của lời nói. Bằng cách này, Lí Thông đã đạt được mục đích của mình, khiến Thạch Sanh sợ hãi và chạy trốn. Điều này cho thấy hành động nói có khả năng ảnh hưởng đến tâm lý và hành vi của con người.
Một số kiểu hành động nói thông qua ví dụ
Trong truyện “Thạch Sanh”, chúng ta có thể thấy một số kiểu hành động nói thông qua các hành động của Lí Thông:
1. Mục đích trong các lời nói của Lí Thông
Lí Thông sử dụng những câu nói khác nhau để đạt được mục đích của mình, ví dụ như:
- “Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu” – mục đích thông báo.
- “Thôi bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi” – mục đích cầu khiến.
- “Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu” – mục đích hứa hẹn.
2. Các hành động nói và mục đích
Các hành động nói của Lí Thông đều có mục đích riêng, ví dụ:
- “Vậy con ăn ở đâu” – hành động hỏi, mục đích hỏi.
- “Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài” – hành động trình bày, mục đích thông báo.
- “U nhất định bán con đấy ư? U không cho con ở nhà nữa ư?” – hành động hỏi, mục đích van xin.
- “Khốn nạn thân con thế này! Trời ơi!” – hành động bộc lộ cảm xúc, mục đích kêu than.
3. Các kiểu hành động nói khác nhau
Bên cạnh các kiểu hành động nói đã đề cập, còn nhiều kiểu hành động khác nhau mà chúng ta có thể gặp trong văn chương, ví dụ như hành động hứa hẹn, trình bày, bộc lộ cảm xúc, và nhiều hơn nữa.
Luyện tập
Hãy cùng thực hành và khám phá thêm về hành động nói qua các câu hỏi dưới đây:
Câu 1 (trang 63 sgk Văn 8 Tập 2)
Trong bài “Hịch tướng sĩ”, Trần Quốc Tuấn viết “Hịch tướng sĩ” nhằm mục đích gì? Câu trong bài “Hịch” thể hiện mục đích của hành động nói như thế nào?
Câu 2 (trang 63 sgk Văn 8 Tập 2)
Hãy xác định các hành động nói và mục đích của chúng trong các đoạn trích sau:
a) Đoạn trích “Tắt đèn”:
- “Bác trai đã khá hơn rồi chứ” – hành động hỏi.
- “Cảm ơn cụ, nhà cháu đã tỉnh táo như thường. Nhưng xem ý hãy còn lệt bệt chừng như vẫn mỏi mệt lắm.” – hành động trình bày.
b) Đoạn trích “Sự tích Hồ Gươm”:
- “Đây là trởi có ý phó thác cho minh công làm việc lớn.” – hành động trình bày.
- “Chúng tôi nguyện… báo đền Tổ quốc!” – hành động hứa hẹn.
c) Đoạn trích “Lão Hạc”:
- “Cậu Vàng đi đời rồi ông giáo ạ.” – hành động trình bày.
- “Cụ bán rồi?” – hành động hỏi.
- “Bán rồi! Họ vừa bắt xong.” – hành động trình bày.
- “Thế nó cho băt à?” – hành động hỏi.
- “Khốn nạn… Ông giáo ơi!.. Nó có biết gì đâu!” – hành động trình bày xen bộc lộ cảm xúc.
Câu 3 (trang 65 sgk Văn 8 Tập 2)
Hãy xác định kiểu hành động nói của các câu sau:
- “Anh phải hứa với em” – hành động điều khiển.
- “Anh hứa đi” – hành động điều khiển.
- “Anh xin hứa” – hành động hứa.
Thông qua việc sử dụng hành động nói, chúng ta có thể hiểu thêm về tình cảm và ý niệm trong văn chương. Cùng nhau khám phá và trải nghiệm thế giới tuyệt vời của hành động nói!
