Cách viết mở bài nghị luận văn học hay và gây ấn tượng cho từng dạng đề

Những bài văn nghị luận văn học đầu tiên luôn là phần quan trọng nhất để thu hút sự chú ý của người đọc. Nếu viết mở bài một cách hay, bạn sẽ tạo được ấn tượng tốt đẹp và giúp bài viết của mình trở nên sâu sắc hơn. Dưới đây là một số cách viết mở bài nghị luận văn học hay và gây ấn tượng cho từng dạng đề.

1. Vai trò của mở bài, thế nào là mở bài nghị luận văn học hay?

1.1 Vai trò của mở bài.

Mở bài là phần đầu tiên của một bài văn, nó có vai trò rất quan trọng trong việc thu hút sự chú ý của người đọc và định hướng cho toàn bộ bài viết. Mở bài hay giúp tăng cảm hứng cho bài viết, giúp bài viết trôi chảy hơn. Nếu mở bài được viết tốt, người đọc sẽ cảm nhận được sự thích thú và nhận định rằng bài văn đạt giá trị cao. Mở bài cũng là một kỹ năng quan trọng để người viết xác định đúng hướng và đi sâu vào vấn đề cần bàn luận.

1.2 Thế nào là mở bài nghị luận văn học hay?

Để viết mở bài hay cho một bài viết không hề dễ dàng. Mở bài hay không chỉ đúng về nội dung mà còn cần thể hiện qua việc sử dụng ngôn từ viết hay. Để viết mở bài hay, cần nêu đúng vấn đề được đặt ra trong đề bài, nêu những ý khái quát về vấn đề hay tóm tắt nội dung thể hiện trong bài viết một cách súc tích nhưng rõ ràng. Một mở bài hay cần ngắn gọn, đầy đủ các yếu tố cần thiết, độc đáo và tự nhiên.

2. Cách viết mở bài nghị luận văn học chung

2.1 Mở bài trực tiếp

Mở bài trực tiếp đi vào đề tài của bài văn nghị luận. Cách viết này ngắn gọn, dễ tiếp nhận và có thể đạt được điểm tối đa trong các kì thi. Mở bài trực tiếp trong bài văn nghị luận hoặc phân tích tác phẩm cần phải giới thiệu tác giả, phong cách, tên tác phẩm, hoàn cảnh sáng tác, đồng thời trích dẫn lời văn, khổ thơ, hoặc giới thiệu vấn đề nghị luận, nhân vật phân tích. Mở bài trực tiếp cần ghi nhớ phải đặt vấn đề đúng và ngắn gọn để không lạc đề.

2.2 Mở bài gián tiếp

Mở bài gián tiếp dẫn dắt vào đề bằng cách nêu những ý có liên quan đến luận đề để gây sự chú ý cho người đọc sau đó mới bắt sang luận đề. Cách mở bài gián tiếp tạo được sự uyển chuyển, linh hoạt và hấp dẫn cho bài viết.

3. Cách mở bài nghị luận văn học theo từng dạng đề

3.1 Mở bài nghị luận văn học phân tích nhân vật

Cách 1: “Đối tượng của văn học là con người, chỉ có người đọc và hiểu nó mới trở thành một triết gia.” Từ câu nói này, ta thấy được tầm quan trọng của nhân vật trong văn học. Trong tác phẩm…, nhà văn/nhà thơ đã sử dụng ngòi bút của mình để tạo nên những trang văn sâu sắc về nhân vật…

Cách 2: Nhận xét của nhà văn… “Linh hồn của một tác phẩm là ấn tượng của nó. Vệt sáng từ ánh sáng, lời hát từ tiếng chim, một tác phẩm sống nhờ vào niềm đam mê của người viết.” Trong tác phẩm…, nhà văn/nhà thơ đã để tiếng lòng của mình được cất lên, để linh hồn của tác phẩm bay lên…

Cách 3: Nhà phê bình văn học G.Jung đã từng viết: “Từ sự không thỏa mãn với đương thời, nỗi buồn sáng tạo dẫn đưa nghệ sĩ đi vào bề sâu cho tới khi nó tìm thấy trong vô thức mình cái nguyên tượng có khả năng bù đắp lại cao nhất sự tổn thất và què quặt của tinh thần hiện đại.” Trong tác phẩm…, nhà văn/nhà thơ đã để nguyên tượng ấy hiện lên một cách sống động…

3.2 Mở bài nghị luận văn học nghị luận về đoạn trích, thơ, văn xuôi

Cách 1: “Đâu là cầu nối giữa quá khứ và tương lai, đâu là thanh nam châm để thu hút mọi thế hệ? Phải chăng đó chính là văn học. Cảm nhận của em về đoạn trích… cũng là một trong những viên ngọc của thời đại, mang đến cho chúng ta biết bao cung bậc cảm xúc.”

Cách 2: “Nếu phải lựa chọn bản nhạc hay nhất, có lẽ tôi sẽ chọn văn chương. Bởi chỉ khi tìm đến với văn chương, người nghệ sĩ mới có thể được tự do để trái tim dẫn dắt, được thể hiện quan niệm của riêng mình và rồi mang đến cho khán giả biết bao giai điệu cảm xúc với nhiều cung bậc khác nhau. Và tác giả… đã làm cho tác phẩm… của mình là một nốt ngân đầy sáng tạo trong bản hòa tấu của văn học.”

3.3 Mở bài nghị luận văn học so sánh tác phẩm

“Mỗi tác phẩm văn học đều thuộc một thể loại chính nào đó. Mỗi thể loại văn học lại mang những đặc trưng riêng. Người viết có thể dựa vào đặc trưng của thể loại để giải mã nghệ thuật trong tác phẩm.”

3.4 Mở bài nghị luận văn học nhận định tác giả và quan niệm sáng tác

“Có một nhà văn đã nói rằng: ‘Không có câu chuyện cổ tích nào đẹp bằng chính cuộc sống viết ra.’ Cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc ta với biết bao câu chuyện đã đi vào lịch sử và trở thành huyền thoại, được các nhà văn ghi lại như những câu chuyện cổ tích hiện đại. Trong số ấy phải kể đến tác phẩm…, nhà văn/nhà thơ… đã để nguyên tượng ấy hiện lên một cách sống động.”

4. 10 công thức viết mở bài nghị luận văn học ấn tượng

4.1 Công thức 1: Công thức chung

• Dẫn dắt vấn đề
• Nêu vấn đề
• Giới hạn vấn đề
• Nhận định về tầm quan trọng của vấn đề

4.2 Công thức 2: Mở bài thông thường

• Nêu khái quát về vấn đề
• Dẫn dắt về tác phẩm

4.3 Công thức 3: Đi từ tác giả, tác phẩm

• Giới thiệu về tác giả, tác phẩm
• Dẫn dắt đến yêu cầu đề bài

4.4 Công thức 4: Đi từ nhân vật hoặc hình tượng

• Giới thiệu về nhân vật, hình tượng
• Liên kết đến đề bài

4.5 Công thức 5: Đi từ một nhận định

• Trích dẫn nhận định của nhà phê bình văn học
• Dẫn dắt đến đề bài

4.6 Công thức 6: Sử dụng châm ngôn, ca dao, tục ngữ

• Trích dẫn châm ngôn, ca dao, tục ngữ liên quan đến vấn đề
• Dẫn dắt đến đề bài

4.7 Công thức 7: Đi từ hoàn cảnh sáng tác

• Giới thiệu về hoàn cảnh sáng tác
• Dẫn dắt đến tác phẩm, đề bài

4.8 Công thức 8: Đi từ chủ đề

• Nêu chủ đề
• Dẫn dắt đến tác phẩm, đề bài

4.9 Công thức 9: So sánh

• So sánh với tác phẩm khác
• Đưa ra nhận định, nhận thức của mình

4.10 Công thức 10: Phản đề

• Đưa ra ý kiến, nhận định trái ngược với chủ đề
• Dẫn dắt đến ý kiến, nhận định đúng đắn

Mở bài là một phần quan trọng trong nghị luận văn học. Hãy áp dụng những cách mở bài trên để tạo ấn tượng và thu hút sự chú ý của người đọc.