Lí luận văn học – một mảnh đất tươi đẹp mà chúng ta, những người yêu văn học, luôn muốn khám phá. Để giúp bạn có những bước khởi đầu tuyệt vời, tôi xin giới thiệu đến bạn 9 các ý tưởng mở bài đặc sắc do Ngọc Ly viết. Cùng nhau tìm hiểu và cảm nhận nhé!
Contents
1. Mối Quan Hệ Giữa Văn Học và Hiện Thực Cuộc Sống
Mở Bài 1: Văn Chương – Tiếng Lòng Thổn Thức từ Cuộc Đời
Có ai yêu một loài hoa không sắc không hương? Có ai quyến luyến những vần thơ khô khan không cảm xúc? Văn chương phản ánh hiện thực nhưng nó không chỉ là một hình ảnh khô cứng và vô hồn. Nó là tiếng lòng thổn thức từ những câu chuyện của cuộc đời, câu chuyện dội vào lòng người như những cánh đồng sơn trà e ấp trong làn sương mờ ảo. Hiện thực cuộc sống luôn là cảm hứng sáng tác văn học, là nguồn gốc của con chữ, cầu nối tâm hồn nghệ sĩ với độc giả. Chính vì vậy, … đã khẳng định: …
Mở Bài 2: Văn Chương – Ngôn Ngữ và Hình Ảnh Của Cuộc Sống
“Anh đi qua trái đất để lại chừng thơ ấy
Hãy thương anh! Anh nào có chi nhiều
Một chút nắng tàn, một dòng nước chảy
Trái tim nghèo, nhưng cũng đã tin yêu”.
Nếu hội họa dùng đường nét và màu sắc để phác họa bức tranh cuộc sống, âm nhạc dùng ca từ và giai điệu để tạo nên những tiếng ca thì văn học dùng ngôn ngữ và hình ảnh để làm chất liệu cho sáng tác. Hiện thực đời sống luôn là nguồn cảm hứng bất tận cho văn chương, người nghệ sĩ phải đứng vững trên mảnh đất đời sống, lấy đó làm điểm tựa, điểm xuất phát thì mới có thể tạo ra những tác phẩm để đời. Nói như …:
2. Chức năng Giáo Dục của Văn Học
Mở Bài 1: Văn Học – Nghệ Thuật Nâng Niúc Tâm Hồn
Như bông cúc nhỏ sinh ra để luôn tự hát về vùng đất mênh mang nắng gió, như ánh mặt trời sinh ra để thiêu đốt đi cái lạnh giá vĩnh cửu của mùa đông, văn học sinh ra để làm công việc giống như kẻ nâng giấc cho những con người bị đẩy vào cùng đường, bị cái ác hoặc số phận đen đủi dồn đến chân tường. Nói như …:
Mở Bài 2: Văn Học – Chuyến Thuyền Trên Dòng Sông Thời Gian
Sáng tác văn học được ví như công việc của một người chèo thuyền trên sông. Nước chảy thuyền trôi… Thuyền đi qua mọi bến bờ của thời gian và không gian, đến một nơi xa xôi trên bờ hoang vắng đầy cỏ dại. Thuyền gặp gỡ độc giả và trao tay những bài học, những cảm xúc và suy nghĩ của nhà văn trong suốt chặng đường lênh đênh sóng nước. Một tác phẩm chân chính phải có chức năng hàng đầu là giáo dục và hướng con người đến những giá trị tốt đẹp của cuộc sống. Nói như …:
3. Giá Trị Thẩm Mỹ của Văn Học
Mở Bài 1: Văn Chương – Vẻ Đẹp Của Cuộc Đời
Ta say đắm trước áng mây hồng của buổi sớm mai bình minh hay áng mây buồn khi chiều tàn khuất lối? Ta rung động trước đóa hoa đẹp lung linh dưới ánh mặt trời hay những cánh đồng đã úa tàn không còn sinh khí? Cuộc đời là hành trình đi tìm cái đẹp và luôn vì cái đẹp mà tồn tại. Văn chương, vốn là văn hóa, phải đẹp. Đẹp là chức năng hàng đầu, cũng là đạo đức của văn chương. Chính vì vậy, … đã khẳng định:
Mở Bài 2: Văn Chương – Nốt Nhạc Ngọt Ngào Của Cuộc Đời
Nếu phải chọn một loài hoa đẹp nhất, tôi sẽ chọn lấy một cành hồng còn e ấp trong sương đêm. Nếu phải chọn một thanh âm cao nhất, tôi sẽ chọn lấy tiếng hót thiết tha của loài chim họa mi. Nếu phải chọn một bản nhạc hay nhất, có lẽ tôi sẽ chọn văn chương. Tiếng ca từ văn chương bao giờ cũng vui tươi và rạo rực, giai điệu của văn chương bao giờ cũng đằm thắm và ngọt ngào. Khi những cung bậc cảm xúc ấy được cất lên, chúng giống như một nốt nhạc du dương chạm vào tâm hồn người đọc. Từ đó, văn chương sẽ giúp con người có những nhận thức mới mẻ và cảm nhận sâu sắc hơn về cái đẹp của cuộc sống, cái đẹp trong từng trang thơ. Nói như …:
4. Tính Sáng Tạo Của Người Nghệ Sĩ
Mở Bài 1: Cái Đẹp Riêng Của Nhà Văn
Ai đó đã nói rằng hoa hồng ở lại giữa đời nhờ hương thơm say đắm, không nồng nàn như hoa cúc hay ngọt ngào như ngọc lan. Loài chim sơn ca ở lại giữa đời bởi tiếng hót thiết tha vút lên giữa dàn đồng ca của núi rừng. Câu chuyện ấy gợi nhắc chúng ta nỗi băn khoăn: Có phải điều còn lại với mỗi nhà văn chính là giọng điệu riêng của mình?
Mở Bài 2: Nhóm Lá Hoặc Đàn Chim – Mỗi Nhà Văn Một Giọng Hát
Có ai đó đã từng ví, mỗi nhà văn như một loài hoa, một thứ chim trong cánh rừng đại ngàn văn học. Mỗi loài hoa tỏa một hương thơm riêng, mỗi thứ chim cất lên một giọng hót riêng. Mỗi nhà văn sẽ chỉ sống được trong lịch sử văn học, trong tâm hồn người đọc khi anh ta tạo ra một giọng hát, một hương thơm của riêng mình. Nói như …:
Mở Bài 3: Văn Học – Dấu Ấn Sáng Tạo Của Người Nghệ Sĩ
Đã bao lần tôi tự hỏi: Điều gì khiến mỗi tác phẩm mang hình hài một chiếc lá, thả mình theo dòng chảy miên viễn của thời gian? Một cốt truyện kì thú? Một vần thơ sâu thẳm tự tâm hồn? Văn học bắt nguồn từ những cơn mê tỉnh của người nghệ sĩ, từ cõi lòng tinh tế đến nhạy cảm mong manh. Từ đó, văn học cảm nhận nỗi đau thực tại, để rồi mang đến những bài học sâu sắc và cảm xúc say đắm của nhà văn. Nói như …:
Đây chỉ là một số giai đoạn mở bài trong cuốn “9 Mở Bài Dùng Cho Lí Luận Văn Học” do Ngọc Ly sáng tác. Bạn có thể tham khảo thêm các tài liệu về Lí luận văn học tại chuyên mục tại đây. Đừng quên ghé thăm fanpage FB Thích Văn Học để cập nhật những bài viết mới nhất.