Khi chúng ta chuẩn bị thi vào trung học phổ thông, việc phân tích tác phẩm Văn học là điều bắt buộc để chúng ta có thể hoàn thành tốt bài thi. Nhưng không chỉ dừng lại ở đó, trong các năm học tiếp theo, việc phân tích tác phẩm Văn học càng trở nên quan trọng hơn, đòi hỏi phải phân tích đúng, đủ ý và hấp dẫn. Nếu bạn đang gặp khó khăn, hãy cùng tôi chia sẻ một vài kinh nghiệm để giúp bạn ứng phó tốt với bài văn này.
Contents
1. Phân tích tác phẩm Văn học là gì?
Phân tích tác phẩm Văn học đơn giản là việc đọc hiểu, đánh giá và nhận xét về tác phẩm đó. Chúng ta sẽ phải đánh giá từ hai phương diện: Phương diện nội dung và phương diện nghệ thuật. Đồng thời, chúng ta cũng phải tìm hiểu về mối quan hệ giữa tác phẩm Văn học và tác giả cùng như bối cảnh ra đời của nó.
Nếu đó là một tác phẩm Văn tự sự, chúng ta sẽ phải phân biệt giữa nghệ thuật và nội dung của tác phẩm. Trên thực tế, trong tác phẩm Văn tự sự, những hành động, lời nói và tâm trạng của nhân vật thể hiện tư tưởng và tình cảm của tác giả. Do đó, khi phân tích tác phẩm thuộc thể loại này, chúng ta phải tách biệt giữa nghệ thuật và nội dung của tác phẩm.
Nếu là tác phẩm trữ tình, chúng ta cần làm rõ nội dung của tác phẩm. Ở các tác phẩm này, tư tưởng và tình cảm của tác giả sẽ được thể hiện qua ngôn ngữ, cách ngắt nhịp, biện pháp tu từ, sử dụng câu và từ gợi tả.
2. Các bước phân tích tác phẩm Văn học
Phân tích một tác phẩm Văn học đúng phải tuân theo trình tự 3 bước là: Khái quát – Phân tích – Tổng hợp. Dưới đây là cách thực hiện từng bước:
Khái quát
Trước khi phân tích, hãy nhận xét về tác phẩm một cách tổng quan. Nếu tác phẩm là thơ, hãy nêu ý chính trước khi vào phân tích.
Phân tích
Đây là phần quan trọng nhất trong quá trình phân tích. Chúng ta có thể phân tích về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm qua từ ngữ, ý hay đoạn văn được sử dụng trong tác phẩm.
Tổng hợp
Dựa trên những phân tích đã thực hiện, chúng ta sẽ tổng hợp các ý chính của tác phẩm.
3. Ví dụ về phân tích tác phẩm Văn học
Để phân tích một tác phẩm Văn học, trước tiên học sinh cần nắm vững nội dung cơ bản của từng tác phẩm. Khi hiểu rõ nội dung, học sinh mới có thể triển khai ý tưởng phân tích. Ví dụ, khi phân tích tác phẩm “Hai đứa trẻ” của nhà văn Thạch Lam, chúng ta cần xác định nội dung chính của tác phẩm là cuộc sống phố huyện về đêm dưới góc nhìn của nhân vật Liên. Khi đã có cái nhìn đúng, ta có thể triển khai ý nhiều hơn về cuộc sống khó khăn và thiếu thốn, các hình ảnh, hình tượng, biểu trưng, tấm lòng của tác giả và thông điệp trong tác phẩm.
Để đọc và hiểu các ý chính trong tác phẩm Văn học, học sinh cần luyện tập đọc hàng ngày. Dành ít nhất 30 phút mỗi ngày để đọc lại các tác phẩm Văn học đã học. Như vậy, những tác phẩm này sẽ từ từ thấm vào tư duy của chúng ta, ý tưởng phân tích sẽ hình thành trong đầu và khi tiến hành phân tích sẽ dễ dàng hơn.
Chú ý vào thể loại của tác phẩm đang phân tích. Nếu là Văn tự sự, chúng ta cần mong mỏi cốt truyện và nhân vật. Còn nếu là trữ tình, chúng ta sẽ quan tâm đến nhịp điệu, hình ảnh, từ ngữ và biện pháp tu từ.
Khi phân tích, chúng ta cần chọn những biện pháp nghệ thuật và ý phân tích phù hợp với nội dung. Chúng ta cần nêu rõ biện pháp nghệ thuật mà tác giả đã sử dụng và mục đích của việc sử dụng những biện pháp đó.
Trình tự phân tích bài Văn gồm: Tìm hiểu đề, lập dàn ý, viết theo dàn ý và kiểm tra lại toàn bài. Trong đó, bước tìm hiểu đề là quan trọng nhất, giúp ta xác định đúng hướng phân tích.
Phân tích tác phẩm Văn học không khó, tuy nhiên đòi hỏi kiến thức lâu dài và áp dụng hợp lý. Đó là những kinh nghiệm quý báu mà Gia Sư Việt muốn chia sẻ để giúp bạn phân tích một tác phẩm Văn học hấp dẫn. Nếu bạn cần thêm sự hỗ trợ, hãy liên hệ với chúng tôi để nhận thêm thông tin về môn học thú vị này.
Tham khảo thêm:
- Top 9 Trung tâm gia sư uy tín và chất lượng nhất ở Hà Nội
- Bạn có bất ngờ khi “Bài hát” xuất hiện trong đề thi Ngữ văn?
- Những lợi ích sát sườn trong việc soạn văn trước khi tới lớp
