Cấu trúc văn nghị luận xã hội: Hướng dẫn và một số lưu ý quan trọng

Văn nghị luận xã hội là một loại hình văn bản mà chúng ta thường sử dụng trong cuộc sống hàng ngày. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ cấu trúc văn nghị luận xã hội và cung cấp một số lưu ý khi làm bài.

Văn nghị luận

Nghị luận về hiện tượng đời sống

Nghị luận về hiện tượng đời sống là những bài viết về những sự kiện, hiện tượng ảnh hưởng đến đại số người trong xã hội. Nghị luận này có thể xoay quanh những hiện tượng tích cực hoặc tiêu cực. Mục đích của nghị luận về hiện tượng đời sống là giúp người đọc hiểu rõ, đồng cảm và đồng ý với quan điểm của người viết về những hiện tượng đời sống quan trọng trong xã hội.

Nghị luận về tư tưởng đạo lí

Nghị luận về tư tưởng đạo lí tập trung vào các vấn đề thuộc lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, quan điểm nhân sinh như nhận thức, lối sống, tâm hồn, nhân cách và các quan hệ gia đình – xã hội.

Nghị luận về tư tưởng đạo lí bao gồm các yếu tố sau:

• Lí tưởng (lẽ sống).
• Cách sống.
• Hoạt động sống.
• Mối quan hệ giữa con người với con người (gia đình, xã hội).

Cấu trúc sơ về văn nghị luận xã hội

1. Mở bài: Giới thiệu hiện tượng đời sống.
2. Thân bài:
   • Thực trạng (biểu hiện).
   • Nguyên nhân (dẫn chứng):
     • Nguyên nhân khách quan.
     • Nguyên nhân chủ quan.
   • Hậu quả:
     • Đối với bản thân.
     • Đối với xã hội.
   • Biện pháp khắc phục.
   • Nêu phản đề.
   • Liên hệ bản thân -> rút ra bài học.
   • Đánh giá.
3. Kết bài:
   • Nhận định chung.
   • Cảm nghĩ bản thân -> mở rộng vấn đề.

Một số lưu ý khi làm bài

1. Đọc kĩ đề -> phân tích đề: thể loại, nội dung, phạm vi tư liệu.
   • Thao tác lập luận:
     • Giải thích
     • Phân tích
     • Chứng minh
     • Bình luận
     • Bác bỏ
     • Thuyết minh
2. Tìm ý:
   • Tìm ý lớn.
   • Triển khai ý lớn thành ý nhỏ.
   • Xác định ý chủ đạo (ý chính).
3. Lập dàn ý:
   • Sắp xếp các ý theo một trình tự hợp lý, logic.
   • Dự kiến dẫn chứng.
   • Cần có sự đánh giá khái quát sau ý lớn.
4. Tiến hành viết bài:
   • Lưu ý: Cần có sự cân đối giữa các phần trong bài.
   • Mở bài, kết bài: Nên viết mỗi phần một đoạn, dung lượng ngôn ngữ tương đồng nhau.
   • Thân bài:
     • Không được viết thành một đoạn.
     • Mỗi một luận điểm cần viết thành một đoạn.
5. Đọc lại bài và sửa chữa.

Cách đưa dẫn chứng vào bài

Cần biết lựa chọn dẫn chứng sao cho phù hợp với yêu cầu đề bài. Dẫn chứng nên là những ví dụ mang tính tiêu biểu và toàn diện. Để đưa dẫn chứng vào phần đang nghị luận, hãy sử dụng sự dẫn dắt, trích dẫn chứng rồi mới dẫn trích (có thể là nguyên văn hoặc nhập vào lời nghị luận).

Yêu cầu về dùng từ, chuyển đoạn

• Dùng từ: Cần tuân thủ các chuẩn về chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa và phong cách, để thể hiện cảm xúc của người viết.
• Chuyển đoạn: Sử dụng từ hay cụm từ để chuyển tiếp từ một đoạn sang đoạn tiếp theo.

Chúc bạn thành công trong việc viết văn nghị luận xã hội và làm bài tốt!